Bij Otterlo ligt de ingang van Park de Hoge Veluwe, maar wij willen wandelen in het Otterlose Bos buiten het park. Dat is een ongelooflijke parel. Stuifzand, hei, eikenstoofbos en in het zuiden het onaardse Jeneverbessenbos. Met hoofdletter, uit respect voor de Jeneverbes. Een wandelpad kronkelt hoog over een duinkam, en voor iedereen die nu denkt ‘nou, overdrijven is ook een vak, dit is Zwitserland niet’. Dat is het dus wel. In Zwitserland loop je niet vaak over een kam door een bos, en als je dat wel loopt, kijk je net als hier aan weerszijden tientallen meters naar beneden in een dal. Hier een kaart uit 1813 (topotijdreis) van dit stukje aarde. Het bos ligt in de E van Gelderland, de duinen zijn mooi ingetekend.

Otterlo 1813
Otterlo en de duinen ten zuidoosten in 1813. bron: topotijdreis

We hebben hier al vaker gelopen, het is een van onze favoriete zondagmiddagwandelingen: niet te ver rijden (Vriendin heeft een auto), twee uurtjes lopen, koffie, pannenkoek. Er lopen geen wandelroutes door, geen roodwit, geen blauwe of gele paaltjes. We hadden het Bos ontdekt door een oud boekje van Gerrit de Graaf die de route probeerde uit te leggen met aanwijzingen als ‘loop nu een stukje langs het hek van de Hoge Veluwe. Tel de palen en ga na de 24ste paal rechts een smal bospad in’ en ‘kijk op de volgende foto en als je op deze plek staat moet je op een vage splitsing links’ en ‘ je komt bij een eik met drie stammen. Meteen daarna rechts een smal overgroeid bospaadje in’. Je begrijpt dat we hier nogal wat aan het dwalen waren geslagen (verdwalen kan niet in Nederland, dwalen wel), maar we vonden een eik die vroeger duidelijk drie stammen had gehad waarvan er twee waren afgezaagd, de foto was na 30 jaar ook nog best herkenbaar achteraf gezien, en het hek was uiteraard allang vervangen maar ook dat bospad vonden we. Inmiddels kennen we alle paadjes van dit bos en daarvan wilde ik foto’s maken voor dit blog. En dan vertellen waarom hier zand ligt met kamduinen erin waarop een eeuwenoud eikenbos, een van de oudste bossen van de Veluwe, zie volgende kaart uit 1890 (topotijdreis).

Otterlo in 1890
Otterlo in 1890 met het Otterlose Bos. Rechts ligt de Pampelt, de plek van het museum in het park De Hoge Veluwe. bron: topotijdreis

Deze kamduinen of duinkammen zijn prachtig zichtbaar op het AHN. Op de volgende uitsnede zie je linksonder de stuwwal van Reemst bij Mossel. Rechtsbovenin de hoek zie je de Pampelt, waar het museum Kroller Muller ligt tegen megahoge duinen aan. Ik heb deze uitsnede een keer gemaakt om te laten zien waar langs het fietspad het Mosselsepad (tussen Otterlo en Mossel) een uitgestoven laagte ligt: het rode rondje. Dat is een ander verhaal. Maar tussen dat rode rondje en de duinen van de Pampelt zie je de hoge duinkammenrij van het Otterlose Bos. En tussen die hoge duinkammen en het rode rondje zie je de duinen liggen van het Mosselsezand.

AHN, bewerking Mathilde

Ik maak nu reclame voor het Otterlose Bos, maar HET IS DICHT. Er staat een Hek omheen, we kunnen er niet in. He?

Wat een teleurstelling. We lezen dat hier felle rechtszaken over zijn gevoerd tot aan de Raad van State. Maar die oordeelde dat de Stichting Nationaal Park de Hoge Veluwe gelijk heeft: het is hun achtertuin en ze mogen zelf besluiten om daar een hek omheen te zetten. Een voordeel: het afsluiten is goed voor de jeneverbessen, het kwetsbare pad over het duin en het hele bos. Want je gelooft het niet, er werd gemountainbiked: over die smalle duinpaden en lekker tussen de jeneverbessen door scheuren. Door natuurliefhebbers met minder achting voor de natuur dan wij eenvoudige wandelaars. Er werd, zo staat in het krantenartikel, door de Otterlose jeugd ook veel gevreeën tussen de jeneverbessen. En er werden drugs gebruikt. Oeps, vrijen tussen de jeneverbessen en dan stoned ‘s-nachts naar de grillige omgeving kijken. Dat moeten mooie heksenverhalen opgeleverd hebben. Het is voorbij.

Je kunt er natuurlijk wel in: kaartje kopen bij de ingang van Het Park en dan een heel eind lopen. Maar dat is niet het ommetje wat wij nu in gedachten hadden.

We verwerken de teleurstelling en gaan op weg naar het Mosselse Zand.

ons boek over Otterlo: Van Heelsum naar Otterlo

Alle afbeeldingen:

  • De Kom van Otterlo op het AHN
  • kaart met Otterlo in 1813
  • kaart met Otterlo in 1890