Het Herikhuizerveld is prachtig wandelgebied: op weinig plekken in Nederland gaat het zo steil op en neer. Dat komt door de achterwaartse erosie van de (relatief) jonge dalen daar. En nee, dit heeft niets met de vele wandelaars te maken. Geniet maar lekker van dit prachtige gebied.

ahn kleur 0.6 rheden rozendaal
Veluwezoom. bron: AHN

De bruine hoogvlakte is de omgeving van signaal Imbos op de Rhederberg, het hoogtepunt van de Veluwe. Je ziet twee typen dalen: flauwe en steile. Naar het westen, noorden en naar het oosten zie je flauwe dalen zonder beek: dit zijn droogdalen, smeltwaterdalen uit de laatste ijstijd het Weichselien. Deze dalen worden aangesneden door jonge steile dalen zoals die van het Herikhuizerveld.

Ook naar Dieren loopt zo’n dal; het lijkt wel een golfplaat. Dit zijn de onzalige bossen, inderdaad behoorlijk onzalig om daar doorheen te lopen.

De jonge scherpe dalen groeien ten koste van de oude vlakke dalen. De oude dalen worden opgegeten door de jonge dalen, hun stroomgebied wordt gekaapt.

Op grote schaal gebeurt dit ook: de Rijn heeft een groot deel van de bovenloop van het stroomgebied van de Donau gekaapt. Iets dergelijks gebeurt hier bij Dieren in het klein. Heel klein, want sommige kapers en gekaapte dalen komen op dezelfde plek uit in Dieren. Overigens zijn bijna al deze dalen droog, het water zakt direct in de ondergrond. Toch is de erosie indrukwekkend. De Beekhuizerbeek doet ook aan de wedstrijd mee, net als de droge Heuvensebeek in het Herikhuizerveld. Als de mens niet een asfaltweg rond de kop had aangelegd, was die allang achterwaarts uitgegroeid tot vlakbij Signaal Imbosch op de Rhederberg.

Als je bij de Posbank op en neer loopt en geniet van de heide en de uitzichten, merk je niets van het snelle erosieproces maar hoogstwaarschijnlijk is het verschil al zichtbaar als je oude luchtfoto’s erbij haalt. Waarschijnlijk liggen de grenzen van de dalen over honderd jaar 10 meter verder naar achteren. En dat lijkt misschien peanuts, maar over 1000 jaar is dat honderd meter en over 10.000 jaar een kilometer en dan is alles dus weg. Over 1000 jaar is Signaal Imbosch vast niet meer de hoogste punt van de Veluwe.

Ook bij kasteel Doorwerth snijden jonge dalen zich scherp achterwaarts in. Wat mij dan weer boeit: al die uitstekende kapen daar hebben namen!

ahn kleur 0.3 veluwezoom west renkum
bron: AHN

Landgoedeigenaars in de negentiende eeuw vonden deze grote hoogteverschillen prachtig in hun voortuin en landschapsarchitecten leefden zich uit. Met behulp van kippengaas en cement maakten ze watervallen en rotspartijen tot het leek op Klein Zwitserland. Laat ze maar knutselen. Zolang ik erin mag en mag meegenieten, is het mij best.

Alle afbeeldingen

  • veldnamen Doorwerth