Lopen langs de Zijdvang bij Wageningen

De Zijdvang stroomt door de Oude Nu bij Wageningen en dat is geen romantisch wandelgebied, hoewel er het Maarten van Rossumpad (LAW) en het Nudepad (klompenpad) doorheen lopen. Het is eigenlijk een stukje Betuwe over de Rijn: oeverwallen, stroomruggen en komgronden met boomgaarden en weilanden. De Zijdvang watert de Nudepolders van Wageningen af op de Kromme Eem. Over de polders vertel ik hier meer. Het Utrechtse deel heeft een eigen wetering, de Weidijksloot.

Ik fiets in de koele vroege ochtend naar het begin van de Zijdvang van Wageningen. Een zijvang is een dijk haaks op een rivier. Zijvangen zijn ouder dan de bandijken waarmee wij nu ons beschermen tegen hoog rivierwater. Hier vertel ik daar meer over. Maar de Zijdvang is een wetering en deels ligt daar een zijvang langs.

Ik gebruik het Nudepad, een klompenpad als basis, maar ik vind mijn versie leuker! Hoewel het allebei asfaltwandelingen helaas, met misschien 30% onverhard. Ik begin rechts bij de ‘bron’ van de Zijdvang en loop tegen de klok in.

Het eerste water van de Zijdvang is te vinden naast het industrieterrein De Nude. Hier begint een naamloze wetering pal achter het afvalstation en de Gemeentewerf. Mooi watertje, niets mis mee. De wetering is zo’n 5 meter breed, wordt gevoed door kwelwater, en hij staat vol water. Ik zet mijn fiets tegen het hek en begin te lopen.

Hier kan Wageningen best meer van maken. In plaats van wandelaars de asfaltweg op te sturen, zou er prima een wandelpad door het gras langs de oever kunnen worden gemaakt onderlangs de Grebbedijk. Daar loop ik nu ook (volgens mij mag dat), en meer dan een gemaaid pad hoeft het niet te zijn.

Even verder gaat de Zijdvang met een duiker de Nudeparkafweg onderdoor op weg naar de Afweg. Ook dit is een mooie brede wetering zonder pad er langs. Jammer! De wetering verliest duidelijk water, want dit stuk staat veel droger dan het eerste stuk.

Daarna loopt de Zijdvang inspiratieloos en droog verder langs de Afweg. Hier loopt roodwit langs, maar er is echt niets aan. Gelukkig is er een nieuw wandelpad naar rechts door een nieuw watergebiedje en dan bereik ik bij de N225 het klompenpad. Zie verder de kaart met mijn route. Het stuk door de Nude is verrassend mooi. Daarna een recht stuk langs de Haarweg, maar het originele klompenpad is hier nog erger, gezien de reacties, want loopt door de nieuwe woonwijk Kortenoord.

Ik kom weer bij de Zijdvang en loop weer met de stroom mee. Dan kom ik bij de Haarsluis, geen sluis maar een stuw overigens. Dit is een perfecte koffieplek of appelplek. De stuw ligt er al zo’n 700 jaar. Een kantelstuw.

Je kunt die mooi bekijken in een droge zomer. In 2018 was het maar een wankel bruggetje over deze stuw, maar nu in 2020 ligt het er weer netjes bij. Een kantelstuw lijkt op de bak van een graafmachine, maar dan met open achterkant. Ja logisch, anders kan het water niet de bak instromen.  Op de kwartronde zijkanten zitten kettingen, en door middel van een tandrad kantel je de bak tot de gewenste hoogte. Dat heeft nu geen zin want de gewenste hoogte wordt lang niet gehaald. Aan de overkant de peilbuis en de peilschaal om de bovenstroomse waterstand te meten. Het water staat hier nu op 5,40 m, terwijl de Rijn op 6,00 meter staat.

Voor de echte beginners staat erop hoe je de stuw in een beek moet plaatsen. De sticker zit er vast niet voor niets op, blijkbaar hebben zelfs waterschappen wel eens een stuw verkeerd om geplaatst. Ik neem aan dat achter het slotje (dit regent in, beginnersfout!) het tandrad en de imbussleutel zit.

Ik denk dat de boeren bovenstrooms balen dat hier geen gemaal in de wetering zit. Dan had het waterschap water uit de Grift omhoog kunnen malen tot achter de stuw. Nog een paar van dit soort zomers en er komt vast een gemaal. Maar nee, we moeten zorgen dat het water niet zo snel de polder uit loopt. Water vasthouden in plaats van lozen, de nieuwe taak van het Waterschap, is een hele uitdaging na 700 jaar water afvoeren als hoofdtaak gehad te hebben.

Honderd meter verderop is de monding in het Valleikanaal vlak naast de brug. Lang geleden lag hier de Kromme Eem. Hier staat wel water in de Zijdvang, maar dat is water van het Valleikanaal. Je ziet op de achtergrond de stuw in de droge wetering. Een paar dagen geleden was ik hier ook en toen sprongen er tientallen vissen boven het water uit. Maar ja, daarvoor moet je zelf even langs het Valleikanaal fietsen, want dat zie je toch niet op een foto. Zeker niet op een van mij.

Op dit punt ben je kilometers ver van Wageningen, maar toch kun je vanaf hier de kerktoren zien op de Markt, terwijl die helemaal is ingebouwd. Je ziet het op de foto alleen met een vergrootglas (precies in het midden aan de horizon), maar in het veld is de toren supergoed te zien. Dit is een van de fraaiste zichtlijnen van Wageningen.

Ik loop terug via een stuk klompenpad en kom bij de N225 bij de mooie grenspaal tussen Utrecht en Gelderland. Hier stroomt de Zijdvang met een heul onder de Provinciale Weg door. Volgens de legger van het waterschap is het een ronde duiker, maar vandaag staat de sloot droog en kan ik goed de gemetselde rechte zijmuurtjes zien. De foto is in de winter genomen, hierop zie je niets.

Aan de zuidkant van de heul zit een steen met drie jaartallen: 1889, 1948, 1961. Aan de linkerkant zag ik vandaag, 31 juli 2020, een oude keermuur en die heb ik nog nooit eerder gezien. In de natte grond op de bodem zie ik dierensporen: de droge heul functioneert blijkbaar goed als ecotunnel.

Ik pak nog een stukje klompenpad mee en dan loop ik terug naar het begin waar mijn fiets op me wacht.

Alle afbeeldingen