Midden-Nederland is het meest heuvelachtige gebied van Nederland. Noord-Nederland ligt laag, Zuid-Nederland gaat in zijn geheel omhoog. Midden-Nederland gaat op en neer.

Ik kijk op dit blog niet naar duinen en ook niet naar het oude land van Zuid-Nederland (dat begint op deze uitsnede bij het geelgroene stukje onderaan de rand van de uitsnede waar Oss tegenaan ligt). Maar wel naar het Tertiaire land van Twente en de Achterhoek, met als reden dat daar wel ijs heeft gelegen, dus dat daar (en wel enkele hele bijzondere) ijstijdfenomenen zijn, en beneden de rivieren niet.

Heuvelruggen

Het indelen in heuvelruggen vind ik lastiger dan in Noord Nederland. Niet alleen omdat ik het hier beter ken (en het dus lastiger vind om Delden bij de Sallandse Heuvelrug te proppen dan om Winschoten en Onstwedde bij elkaar te nemen), maar ook omdat veel heuvels eilandjes zijn in een grote zee. Ik vind dat ze qua ontstaan bij elkaar zouden moeten horen om een deelgebied te vormen, maar dat is nog niet zo gemakkelijk. En voor een fietser of wandelaar wellicht niet relevant.

Ik kom hierop uit:

  • In Twente en de Achterhoek gaat de ondergrond omhoog en daarop ligt een langgerekte heuvelrug: ik moet nog een naam verzinnen die de Achterhoekers ook prettig vinden. De ondergrond noem ik het Tertiaire Plateau, daarop ligt de Twentse Heuvelrug (die niet doorloopt tot in de Achterhoek, maar het plateau natuurlijk wel). In dit heuvelland liggen Tubbergen, Oldenzaal, Enschede en Winterswijk, Aalten, Lichtenvoorde.
  • In Salland en midden Twente ligt een verzameling eilandjes: Archemerberg, Besthmenerberg, de Wierdense rug, Luttenberg, de Sallandse Heuvelrug, de Lochemerberg en de Needeseberg. Ik prop ze bij elkaar en noem alles samen de Sallandse Heuvelrug. Ik neem hier ook de heuvels van Sibculo, Tubbergen en Delden bij. Dus dit zijn alle bulten en bultjes tussen de Ijssel en de Twentse Heuvelrug.
  • De Veluwe is een geheel, maar splits ik zo nodig op in Edese Heuvelrug, Reemsterrug, Veluwezoom, Garderenserug, Heuvelrug van tHarde-Hattum en de Oostveluwe.
  • De Utrechtse Heuvelrug
  • Het Gooi bestaat uit losse heuvels, als eilandjes in een blauwe zee, maar hoort qua ontstaan bij de Utrechtse Heuvelrug.
  • Het Rijk van Nijmegen.
  • Montferland.

Overzicht:

ProvincieHeuvellandBergen en top (^)
Overijssel en GelderlandTwentse HeuvelrugTankenberg
OverijsselSallandse HeuvelrugArchemerberg (^), Grote Koningsbelt, Herikerberg, Lochemseberg
GelderlandVeluweTafelberg bij Rheden (^), Hoog Soeren, Speulderbos, Sijsselt, Woldberg bij Oldenbroek
GelderlandRijk van NijmegenVlierenberg
GelderlandMontferlandMontferland
UtrechtUtrechtse HeuvelrugAmerongseberg
UtrechtGooiLeusderheide

Alle afbeeldingen

Hoogtekaart midden Nederland
AHN