Op bijgaande uitsnedes van het AHN zie je drie gebieden van de Veluwe.
De tweede opname is ten westen van Apeldoorn bij Soeren. Je ziet onderaan de brede A1 en het smallere spoor, en rechts Apeldoorn-west. De schaal is hetzelfde als bij de eerste opname: het landschap is hier fijnmaziger.
Op het derde voorbeeld zie je het gebied tussen Ede (links) en Reemst, de Ginkelse Heide en omgeving. De diepe insnijding onderaan is het spoor, de A12 kronkelt daar overheen. Daarboven de kaarsrechte lijn van de Amsterdamse weg met rechts van het midden de halfronde cirkel van de schapenweide bij de schaapskooi.
De drie uitsnedes zijn op dezelfde schaal. Het valt meteen op dat het gebied bij Heerde het ‘grofst’ is, en het gebied bij Ede het ‘fijnst’. Ik ben geneigd daar verder in te zoomen, maar wou juist de drie kaarten op dezelfde schaal tonen. Ik zelf woon In Wageningen en ken de Langenberg bij Ede goed en vind het een indrukwekkend duin. Maar het is een kleintje in vergelijking met het duin bij t Harde.
Erg interessant! Ik ben opgegroeid in de omgeving van de Renderklippen bij Heerde, ik meen ze op het eerste plaatje te herkennen als een duinenrij. Na wat stoeien met de AHN app viel mij op dat de Veluwe op een eiland lijkt. Zou het kunnen dat de Renderklippen in een ver verleden de oostelijke duinen van een eiland zijn geweest?
LikeLike
Wat weer een interessante aflevering!
We raken de eerste decennia nog niet uitgekeken op de AHN-kaarten. Ik zie op de derde kaart (gebied van het Ginkelse Zand) uiterst rechts beneden “Den pael bergh” van de kaart van Jan van Call uit 1656. Het paraboolduin lijkt wel bijna elliptisch (ellips is open aan de westzijde). Tussen de beide lange armen ligt “De Paelbergsche Dell”. De zuidelijke lange tak lijkt hier en daar onderbroken, vergraven door de aanleg van de A12.
De vraag is of deze Pael bergh zijn naam dankt aan het paalvormige duin, of aan een grenspaal die mogelijk op de oostpunt van de berg heeft gestaan (driegemeentenpunt??).
LikeLike
Ik vind de naam Paelberg voor een paraboolduin niet logisch. Zowel in de Sijselt als bij Kortenburg heet het duin Langenberg. Dat klinkt logischer, vind ik. Een pael staat rechtop, vind ik. Een liggende pael is een dijk, of een langeberg of wat dan ook. Ik houd het op een pael op een hoog punt op die berg, inderdaad een grenspaal. Maar mochten we meer paelbergen tegenkomen, dan sta ik open hoor.
LikeLike