Sinds grafheuvels netjes gerestaureerd zijn en vrij gehouden van bomen en opslag, zijn het op de heide en in bossen opvallende dingen. Vroeger zal dat anders geweest zijn: misschien waren ze wel nauwelijks te onderscheiden van andere heuveltjes zoals duinen.
In elk geval: er staan opvallend weinig grafheuvels op oude kaarten. Ik ken er eigenlijk maar twee met grafheuvels. Maar ik lees het graag als het er meer zijn.
De eerste kaart waarop grafheuvels staan is deze uit 1649 van vader en zoon Van Geelkercken. Afgebeeld is de Moft, het grote bos op de bergrug tussen Ede en Wageningen.
februari 2024:
Ons nieuwe boek: Lopen op de Moft op oude kaarten vordert gestaag. De Moft is de berg met het grote bos tussen Ede, Bennekom, Wageningen en Renkum. Daarvan zijn in de loop der eeuwen veel kaarten gemaakt. Die kaarten bespreken we en dan gaan we erop wandelen. Ook gaan we wandelen aan de hand van archiefstukken met veldnamen zonder kaartje.
Meer over deze kaart.
Het gaat om de volgende uitsnede van een stukje links op de kaart, de Wageningseberg.
Precies in het midden van de uitsnede lees ik De Seven Huvels, met daarbij zeven miniheuveltjes gekriebeld. Dat moeten de grafheuvels zijn bovenop de Wageningseberg zijn aan weerszijden van de N225, kan niet missen, klopt precies, alleen liggen er nu nog maar vijf.
Het betekent dat er twee grafheuvels begraven zijn onder het asfalt, of hij heeft twee duintjes erbij gepakt. Immers, in Nicolaes’ tijd waren de grafheuvels nog niet zo mooi gerestaureerd als nu en misschien niet eens heel goed herkenbaar als iets bijzonders. Ik puzzel de hele kaart af of er nog meer grafheuvels op staan, maar nee helaas.
De tweede kaart met grafheuvels is ook van Nicolaes van Geelkercken:
Meer over deze kaart.
Het gaat om het volgende detail:
Je ziet hier Oosterbeek en de Utrechtseweg. Ongeveer in het midden van de uitsnede tekent hij aan weerszijden van de Utrechtseweg twee rondjes en schrijft daarbij: C de tweebultse pale. In de kaartlegenda staat bij C: De Twee Bulten. De paal bij de twee bulten.
Ik teken de grens over op het AHN, en ja hoor: de twee bulten zijn grafheuvels. Het zijn er zelfs drie, maar misshien liep de grens toen wel noordelijker juist tussen die twee andere door.
Ken jij meer kaarten waarop grafheuvels zijn afgebeeld? Ik lees het graag!
Beste Mathilde,
Wat leuk deze verhalen! Via Twitter doorgeleid naar deze pagina. Heb de andere delen ook gelezen. Ben benieuwd naar de volgende stukken!
hoi Henk, dank je voor deze fijne reactie. Ben jij ook in het landschap geinteresseerd?
Weer een schitterend verhaal. Zelf woon ik niet in Wageningen maar wandel vaak in het gebied dat u beschrijft. Diverse punten op de kaart zijn dan ook voor mij heel herkenbaar.