Op de luchtfoto zie je de waterkruising tussen de Vecht en het kanaal Almelo-Coevorden. Het punt ligt bij Gramsbergen, vlakbij de Duitse grens en heeft een naam: De Haandrik. De Vecht stroomt van rechtsonder naar links: de donkere kronkellijn. Je ziet dat er nogal wat bochten uit zijn gehaald: die hoefijzermeren vormen nu prachtige natuurgebiedjes waar je helaas niet in mag (helaas voor mij dan, voor de natuur is het maar beter zo). Om een indruk te geven van de grootte van dit complex: de luchtfoto van links tot rechts is ongeveer 900 m.
Dwars op de Vecht ligt het kanaal van Almelo naar Coevorden. Opvallend is het verschil in kleur van het kanaalwater aan weerszijden van de kruising. Bij nader inzien lijkt het dat het verschil veroorzaakt wordt doordat hier twee verschillende foto’s die blijkbaar in een verschillende periode zijn gemaakt, elkaar raken. Maar dan nog zie ik ook binnen de foto’s kleurverschil. Het kanaal lijkt meer koffiemelk te hebben dan de Vecht.
De kruising wordt bediend door drie stuwen: twee in het kanaal en eentje in de Vecht. Laten we eens kijken hoe dat zit.
In het kanaal ligt aan weerszijden van de kruising een stuw met schutsluis. De stuw aan de zuidkant staat zowel bij hoog als bij laag water in de Vecht dicht. Als de Vecht hoog staat, moet hij dicht omdat anders teveel water richting Almelo stroomt en dan het grote bekken daar overstroomt. Als de Vecht laag staat, moet hij ook dicht omdat anders teveel water richting Almelo stroomt en het vervolg van de Vecht droogvalt. Voor de stuw in het noordelijke deel van het kanaal zal iets dergelijks gelden maar dan om te voorkomen dat het kanaal droogvalt. Beide stuwen zijn ook een schutsluis voor de scheepvaart: het kanaal wordt vrij druk bevaren door vrij grote schepen.
Benedenstrooms van de kruising ligt in de Vecht ook een stuw. Dat moet wel: als de Vecht te laag staat zou de kruising droogvallen en het kanaal dus ook. Bij deze stuw ligt ook een schutsluis voor de pleziervaart.
Bijzonder is dat bij deze stuw een waterkrachtcentrale ligt. Met de maximale opgewekte 100 kW kunnen tot 150 gezinnen van stroom worden voorzien. Voor de vissen die niet tegen het hoogteverschil op kunnen zwemmen is er een vistrap gemaakt om de waterval heen. De waterkrachtcentrale staat helaas al jaren stil en ik lees niet dat hij weer is opgestart.
Rivier, kanaal, hoefijzermeren, drie stuwen, drie schutsluizen, waterkrachtcentrale en een vistrap. Nog meer leuks? Jazeker: twee ophaalbruggen over het kanaal en een spoorbrug over de Vecht die vroeger een draaibrug was maar nu is vastgezet.
Kortom: een geweldig waterpunt waar van alles tezamen komt waarvan we in Nederland zoveel hebben. Maar je fietst er langs zonder te beseffen hoe bijzonder het is. Daarom heb ik er geen foto van: het viel me niet op! Eigenlijk zie je niks vanaf de fiets: kijk maar eens op Google streetview.
Hier kijkt Google Streetview naar het oosten. Links gaat het kanaal naar Coevorden, recht voor me komt de Vecht uit Duitsland.
Pas op zo’n luchtfoto wordt de schoonheid zichtbaar.
Meer over waterkruisingen.
Je moet het maar net zien. Je moet er oog voor hebben en je moet nieuwsgierig zijn en je moet er verstand van hebben anders zien nog niks. Bedankt voor dit inkijkje voor wat best wel bijzonder s. Ik heb er nooit nagedacht over een kruising van waterstromen
Ik zal er nog een paar stukjes aan wijden. De grootste van Nederland is (denk ik) de kruising tussen het Amsterdam-Rijnkanaal en de Rijn. Maar vanaf de zijkant is het inderdaad moeilijk te zien. Des te beter op luchtfoto’s. Er zijn ook hele kleintjes.