Langs de Nergenase Beek

(eerste versie 17 april 2018, bijgewerkt 21 november 2020)

Liever het hele verhaal over het water in het Binnenveld bij elkaar? Dat kan! Het is een pdf van ca 50 pagina’s over de geschiedenis van het waterbeheer in het Binnenveld. Met vele tekeningen, kaarten, oude kaarten en foto’s plus transcripties van processtukken van lang geleden. Voortaan kijk je anders naar dit ‘saaie’ gebied.

De Nergenasebeek ontwatert het smalle dal tussen de twee dekzandruggen, waarvan ik de noordelijke De Kraats noem en de zuidelijke Nergena. Benedenstrooms heet hij de Ulenpassloot. Lang niet overal loopt er een pad langs de beek en al snel na het begin stap ik over op het stroomgebied dat ligt ten zuiden van de rug van Nergena.

Op de kaart had ik al gezien dat het klompenpad Harsloerpad voor een groot deel langs de Nergenase Beek loopt. Ik pak eerst een stukje van het Breukerengpad, dan de overstap langs de Hoekelumsebeek, en loop dan verder langs het Harsloerpad tot aan de Veensteeg. Daar kun je sinds kort het nieuwe natuurgebied in van de Binnenveldse Hooilanden, maar daar houdt het klompenpad nog geen rekening mee. Hier mijn route.

Ik begin bij het kruispunt van de Mansholtlaan en de Viermorgenweg (Van Balverenweg). Hier begint de Nergenase Beek met oude knotwilgen erlangs. Even verderop stroomt hij tussen weilanden door langs een lange rij knotwilgen verder naar het westen en loop ik een ommetje tot ik hem een eind verderop weer oppak.

Maar hier zit ik wel inmiddels aan de zuidkant van de dekzandruggen in een ander stroomgebied dus. De beek stroomt langs Nergena aan de Lange Steeg  en buigt dan af naar het zuiden naar de Dijkgraaf. Bij de afvoer van de Bennekomse zuivering komt er een grote hoeveelheid water bij.

Dan komt een mooi waterpunt: een verdeelwerk dat een deel van het water zo nodig door de Dijkgraaf naar de gracht van Wageningen stuurt (links) en een deel verder naar het westen laat stromen (rechts). De inlaatsluis naar de gracht, links op de foto, is omhooggetrokken dus staat nu open. De andere ook.

Ik volg het water verder naar het westen. Dit deel heet de Veenkampersloot. Hier en daar stroomt hij snel hoor, ik sta verbaasd te kijken. Nog meer sloten komen erbij, op twee plaatsen een beweegbare stuw. Het klompenpad Harsloerpad volgt de beek door een weiland tot aan de Veensteeg, leuk!

Tot voor kort was het vanaf de Veensteeg een best brede stroom die zijn weg kaarsrecht, met ingezakte veenoevers, vervolgde naar de Grift. Hier mijn foto in 2018 van de van de benedenloop bij een wilg en een populier aan de Veensteeg. Prachtig.

Maar die sloot is verlegd met het aanleggen van het natuurgebied de Binnenveldse Hooilanden. Hoe mooi ik dat ook vind, ik vind het jammer dat ze de benedenlopen van de oude beken verkwanseld hebben. Dit rechte stuk ligt nu iets zuidelijker, en mooier is het niet geworden. Integendeel, ik vond die verzakte oevers prachtig.

Maar dan bedenk ik me iets: de populieren langs de Veensteeg zijn weg maar die wilg, is die er nog? En ja hoor, en daar zie ik ook de waterplassen op de plek van de oude benedenloop. Prachtig.

Zo zag de monding er voorheen uit:

En zo ziet dezelfde plek er in 2020 uit: weg beek.

Maar het idee is goed: ze hebben de benedenloop gesplitst in een recht deel met ‘vies’ water dat mondt in de Grift, en een zompig moeras op de plek van de oude monding dat schoon water verzamelt en waar dus leuke planten gaan groeien.

En wat ook leuk is: waar ik eerst niet verder kon en de beek vanaf de wilg aan de Veensteeg in de verte zag verdwijnen, kan ik nu via een leuk wandelpad langs de ‘vieze’ beek door het nieuwe natuurgebied. En zo kom ik bij de nieuwe monding en bij de vistrap in de Grift.

Als er nog een paar asfaltloze doorsteekjes bij komen langs randen van weilanden, wordt deze wandeling een topper. Hoewel je altijd het probleem houdt dat een beek niet rondloopt, dus hoe kom ik nu bij mijn fiets?