Bietenvelden in Reemst? 1

De laatste kaart van een serie kaarten van Elshoff uit 1722 van Reemst zou ik nog bespreken: een kaart waar weinig opstaat, die misschien wel of misschien niet van Elshoff is, maar wel iets van zijn handschrift weg heeft. De letter R bijvoorbeeld. Het gaat om deze kaart:

Meer over Renkum, Otterlo, Planken Wambuis, Mossel en Reemst lees je in ons boek ‘Over de Vossenweg’. We lopen van Heelsum naar Otterlo en beschrijven wat we tegenkomen: geologie, landschap, bodem, vegetatie, oude wegen, grenspalen, en nog veel meer. Het boekomslag in de rechterkolom leidt naar bol.com. Je kunt het ook bestellen in je eigen boekwinkel.

Er zit een stuk bij, maar daar kan ik nu niet bij. De titel is volgens het Gelders Archief: Bietvelden in het Reemsterveld gelegen langs de Amsterdamse weg in ambt Ede. Er staat niet zoveel herkenbaars op. Eigenlijk maar twee dingen: de Amsterdamse weg, en onderaan links staat ‘Oude wal’. Dat is het. Geen windroos, geen grenspalen, geen huis. Wel een raar stukje middenbovenin: waarom zou de karteerder daar zo’n raar hoekje hebben gemaakt? En de maten in Roeden, dat is natuurlijk handig: ik zou een stukje papier kunnen maken in deze vorm en dan schuiven maar.

Zijn het genoeg aanknopingspunten? Ik hoop dat de vormen nog een beetje lijken op vormen die ik nu nog kan terugvinden. En ik reken erop dat het noorden of ligt zoals de kaart nu ligt, of links: dat lijkt me logisch bij het schrijven van het woord Amsterdamseweg.

Ik ken maar een combinatie van Amsterdamseweg – Reemsterveld – Ede: dat moet de weg van Ede naar Arnhem zijn. En wel het stuk rond restaurant Planken Wambuis. De weg is nogal eens verschoven is vanwege de zandverstuiving van het Ginkelsezand, dus ik moet me niks aantrekken van de bochtjes op de kaart. Hier de kaart van Reemst, de Amsterdamse weg is de rode weg in het zuiden naar het hoekpunt onderaan bij het Hazeleger.

Ik ga dus op zoek naar een oude wal op dit stuk van de weg, waarbij de weg best een 100 meter verschoven kan zijn. Ik ken op dat stuk maar een wal! Eentje! De wal langs de Vossenweg. Zou het?

Dan ligt de kaart gedraaid: het noorden moet links zijn, want de Vossenweg loopt noordzuid. De Vossenweg loopt over de grens tussen Ginkel en Reemst ten westen van restaurant Planken Wambuis aan de Arnhemseweg.

De wal van de Vossenweg loopt noordzuid precies ten oosten van de kamduinen van stuifzandeieren. Ik vroeg me al langer af waarom die kamduinen zo recht lopen hier, net zoals langs de akker van Nieuw-Reemst. Alsof iemand hier ook zijn best deed om het zand tegen te houden. Zouden hier bietenvelden hebben gelegen? Dan hoorden ze bij Planken-Wambuis, vroeger ook wel Dennenbosch genoemd, en volgens Van der Aa was dat rond 1850 een landbouwenclave waar 1 huis stond met 8 zielen. Helaas schrijft hij niet of ze bieten verbouwden.

Ik teken de kaart ‘op het beworp’ (met een natte vinger) over op het AHN. Nou dat is helemaal niet gek voor een eerste poging. De wal klopt, de afstanden niet echt (veel te groot), de oude lijnen zijn nog zichtbaar. Maar iets klopt er niet: dan liep de Amsterdamse weg zuidelijker, en daarvan zie ik geen sporen in het bos. Hmm, zwak.

Maar dan herinner ik me iets en ga naar Topotijdreis 1879. En ja hoor: dat rare stukje aan de oostkant van de bietenvelden lijkt op het stukje bij restaurant Planken Wambuis. Het is anders dan nu, maar het lijkt er zoveel op, dat moet kloppen. Dus toch?

Bietenvelden dus bij Planken Wambuis? Hmm, morgen beter meten. Misschien is het veld wel nog groter en loopt het door tot de grens in het zuiden. Maar dat de bietenvelden hier ergens liggen, lijkt me duidelijk. En echt, ik heb zoveel gelezen in verband met ons boek over de Vossenweg dat precies over dit gebied gaat, maar nergens iets over bietenvelden.