Meer over deze kaart.

Kaart Kempenberg en Deelen
Schaarsbergen GA 2000-4609

Op deze kaart staat de Kroatenpas. Die loopt van links naar rechts midden over de kaart. Wat zou dat zijn?

Anderen, historici, hebben hier ook over nagedacht. Op de grens van Deelen en Reemst ligt de Kompagnieberg die Nicolaes niet intekent maar tijdgenoten wel. Het was de tijd van de 80-jarige oorlog met Spanje. Ik lees dat men denkt dat daar een tijd een legereenheid heeft gelegen die bestond uit Kroaten en die zijn plunderend door het gebied gegaan.

Nou vind ik dat niet logisch: hoe zou je in een baan van 200 meter een heideveld zo heftig plunderen dat die jaren nog zichtbaar is zodat Nicolaes de baan intekent? Heide groeit weer aan, dus wat was die plundering dan?

De Kroatenpas zou dan te maken hebben met de Inval van de Veluwe in 1629. Dat kan natuurlijk. Die tocht ging van s Hertogenbosch – Boxtel – Groesbeek naar Westervoort en vandaar naar Dieren en Zutphen. Een tweede leger voegde zich daar erbij en trok van Zutphen naar Ede. Dat leger trok plunderend over de Veluwe. Maar waarom gaat de kroatenpas dan niet via de boerderijen Terlet, Deelen, Kemperbergen en Reemst maar juist door gebied waar niemand woont en dus niets te halen valt? Ik ben niet overtuigd. Ook niet van die Kroaten overigens, want het was een Spaans leger. Van Geelkercken wist dat best want hij heeft meerdere kaarten getekend die refereren naar deze oorlog.

Ik denk aan een windhoos. In 1674 werd de Dom te Utrecht verwoest door een tornado. De kaart van Nicolaes is van 1629, dus nee, dat kan niet dezelfde zijn, maar er waren dus best heftige tornado’s. Een windhoos zou een spoor moeten kunnen geven, zelfs op een kaal heideveld. Wat denk jij? Ik lees het graag, zie ook de reacties hieronder.

Op de vorige puzzel over Heidenstad kwamen geweldige reacties binnen. Andere Heidensteden in Europa, een ringwalburg zoals bij Uddel, pleisterplaatsen: van alles droegen jullie aan. Reuze bedankt allemaal want dat draagt enorm bij aan de gedachtevorming. Ik reken erop dat jullie hierover ook mee willen denken. Kroaten in het Spaanse leger, windhoos of iets anders?

Het Merckendal is de naam van het grote vanggebied van de Heelsumsebeek. Meer weten hierover? Ik heb een serie van 25 delen over het uitgestrekte wandel- en fietsgebied op de Nederveluwe rond de Zijpenberg, Rozendaalseveld, Terlet, Schaarsbergen, Kempenerberg, Warnsborn, Lichtenbeek, Wolfheze en Heelsum. Over geologie en landschap, bodems en vegetatie, oude kaarten en stukken, wallen en wegen, grenspalen en RD-stenen, sprengen en watervallen. Met name over dingen die je niet in wandelgidsen leest. Met wandelroutes, speurtocht en nog veel meer. Voortaan kijk je anders om je heen. Meer over inschrijven.

topboektip: Historische atlas NL

Alle afbeeldingen

  • Kaart Kempenberg en Deelen