Binnenveldse Hooilanden in 1390

Een groot deel van het natuurgebied de Binnenveldse Hooilanden ligt in de Bennekomse Meent. Dat is een communaal hooiland langs de Grift in het Binnenveld waarover eeuwenlang ruzie is gemaakt. Deels is de Bennekomse Meent deel van het natuurgebied De Binnenveldse Hooilanden, en dat deel is ontoegankelijk. Deels is het ontgonnen en bewoond.

Op deze kaart van Van Geelkercken uit 1655 zie je de Maanderdijk als grens tussen Bennekom en Maenen, maar die dijk loopt niet verder door dan langs de polders van Wageningen en Bennekom. In het verlengde tekent Nicolaes een oranje balk. Dat was toen een imaginaire lijn door het veen waar een metertje meer of minder toch niets uitmaakte. Tot het veen interessant werd.

Meer over deze kaart

De Meent is het gele blok op de volgende kaart.

1390

In 1390 wordt de grens ten noorden langs de meent door het veen tussen Bennekom en Maenen afgebakend door Hertog Willem van Gulick. De rechter van de Veluwe gaat daartoe met een ambtman en 14 omwonenden het veen in. Er zijn Bennekommers en Maaners bij om ruzie te voorkomen. Ze zetten bakens en palen neer, wat mij een heel gedoe lijkt in veen.

Hier een deel van de tekst:

14. [Zij] hebben eendrachtelijk gegangen en
15. Gescheiden en gedeilt op oir eedt, tusschen bakens
16. En palen dat Vene van Wageningen ende Ben-
17. Necom, of die daarmet reght geerft zijn aan
18. Die ene sijde en die van Maenen aan die anderen.
19. Dats te weeten dat die arfgenoten van Wageningen
20. En Bennecom, of die genen die daar met reght
21. Aan geerft zijn, zullen hebben die sijde des
22. Veurgenoemde Vehens Suitwerts, en die arfgenoten
23. Van Maenen sullen hebben die sijde desselve
24. Vehens Noirtwaerts aan die van Ede, en westwaarts
25. Aan dat Sticht van Utrecht, en Oostwaarts die
26. Van Maenen selfe naast gelant zijn.

Voor dat werk krijgen de rentmeester Badert van Stampraede en de ambtman Arnt toe Boekop twaalf morgen van het veen, eerlijk verdeeld tussen een deel van Bennekom en een deel van Maanen. De veertien omwonenden krijgen niets, maar hebben het wel zonder argelist gedaan. Wat een leuke tekst, dat geeft echt een inkijkje in hoe het er in 1390 aan toe ging. Wow, dat is 631 jaar geleden.

In mijn boek ‘Water in het Binnenveld’ beschrijf ik de geschiedenis van het waterbeheer in het Binnenveld, het gebied tussen Veenendaal, Ede, Rhenen en Wageningen. Bekijk dit boek bij bol.com.

Over de Bennekomse Meent is eeuwenlang ruzie gemaakt door Wageningen en Bennekom. Wageningers vonden dat ze ook rechten hadden op de meent, omdat in de brief uit 1390 gezegd wordt dat de nieuwe lijn de grens is tussen Maenen in het noorden en Wageningen en Bennekom in het zuiden. In 1550 en 1617 zijn er zelfs processen over gevoerd. In 1731 werd hierover een resolutie gemaakt die definitief een einde aan de ruzie moest maken, maar het is vast niet voor niets dat de resolutie in 1782 bekrachtigd moest worden.

Alle afbeeldingen