In 1771 maakt Van der Does een mooie kaart van De Sijsselt. Hij maakte de kaart in opdracht van de Heer van Wassenaer, de eigenaar van de Sijsselt.
Meer over deze kaart.
Ik kan geen bijbehorend stuk vinden, maar ik vermoed dat zijn opdracht was om iets moois te maken voor aan de wand in de gang van kasteel Kernhem om mee te pronken bij bezoekers. Veel informatie staat er niet op de kaart, maar wel staat hij vol leuke details. We zien kale heide met langs de weg wat meer bomen, nu is het allemaal bos. Het eerste bos is aangeplant. Met honden joegen ze op herten.
Een hond, een jachthoorn en een vogelkooi. Vingen ze soms sijsjes in de Sijsselt?
Maar dan valt ons oog op een vierkantje en een rondje:
Wat zouden dit zijn? We hebben het nagevraagd bij de huidige eigenaar, Het Gelders Landschap en Kastelen, en die hadden zich hetzelfde afgevraagd. Als je klikt op de afbeelding zie je een grotere versie (dat geldt voor alle afbeeldingen op dit blog).
Het rondje zien wij als inktvlek. Maar zie je dat er een zeshoekige rand omheen zit? En dat er geen graspollen omheen zijn getekend? Zou dat komen omdat Van der Does, hevig teleurgesteld over deze smet op zijn schitterende kunstwerk, heeft geprobeerd de vlek weg te krabben? Heb je een ander idee?
Dan het vierkantje: het is niet ingekleurd en heeft een dikke rand. En ja, we zijn er geweest, maar hebben geen resten van een muur gevonden. Ook op het AHN zien we niets. Het GLK weet het ook niet.
Heb je een wild of minder wild idee? We lezen het graag.
september 2023: Ons nieuwe boek: Lopen in de Moft op oude kaarten vordert gestaag. De Moft is het grote bos tussen Ede, Bennekom, Wageningen en Renkum. Daarvan zijn in de loop der eeuwen veel kaarten gemaakt. Die kaarten bespreken we en dan gaan we erop wandelen. Ook gaan we wandelen aan de hand van archiefstukken met veldnamen zonder kaartje. Interesse? Schrijf je in zodat we weten hoeveel belangstelling er is: een beetje belangstelling inspireert enorm bij de laatste 5% perfectie (wat de helft van het werk is). Hoe je je inschrijft? Stuur een mail naar contact@landschaplopen.com. Inschrijven is helemaal vrijblijvend; ik wil alleen de belangstelling polsen. Tot nu toe hebben vier mensen positief gereageerd, fijn! Maar daar ga ik niet enthousiast een boek voor schrijven hoor - verder niemand?
Heb je enig idee hoe groot de gemarkeerde oppervlakte is in het veld? Omdat het zich in woest terrein bevindt en er verder geen wegen of paden op aansluiten denk ik dat het eerder een afgehekt/afgehegd terrein is geweest dat voor de exploitatie van de omliggende heide werd gebruikt. Mogelijk een veekraal voor het verzamelen van vee of iets samenhangend met de jacht? Als daar een houtwal heeft gestaan en die in verval was kan die goed zijn vereffend met de aanleg van het bos.
Ik zou toch niet willen uitsluiten dat de zwarte vlek een poel is, een niet onbelangrijk gegeven bij een jachtterrein. Wellicht ook dat dat de lokatie van het veldje verklaart, want voor iets dat gebruikt wordt ligt het erg op de rand van het terrein en ver van de doorgaande wegen af. Wellicht dat het dan daar ligt op handige afstand van het poeltje dat als drenkplaats in gebruik kan zijn geweest, ofwel door het jachtwild, ofwel voor vee of paarden.
Als Ven der Does het vierkantje op schaal heeft getekend, dan is het ongeveer 30 * 30 meter. Het opvallende is op de plek van het zwarte rondje op het AHN een kuil te zien is, maar ik ben daar (ijs, glad, sneeuw) sinds we dat ontdekten niet meer geweest. Het vierkantje is wel echt iets met een brede rand eromheen, degelijk omheind dus. Maar waarom zo wit in het midden? Alsof het niet bij de Sijsselt hoort.
Misschien alleen wit gelaten om het contrast aan te geven met het omringende onontgonnen veld?
Alles kan, het verlossende woord waarbij ik een klik voel is nog niet gesproken. Ik had zelf aan een boomkwekerij gedacht om zaailingen van beuken op te kweken. Maar het is niet zo groot he, en waarom daar?