Op deze kaart heb ik de hoogste punten van elke provincie in Nederland ingetekend (driehoekjes). In sommige provincies staan er twee, en wel waar de allerhoogste top door onszelf is gemaakt (huisjes). Dat vind ik vervelend, maar logisch: over 200 jaar liggen onze zelfgemaakte bergen er nog steeds, en horen ze inmiddels bij het landschap, en is iedereen de twintigste eeuw vergeten. Elke es in Oost-Nederland is door de mens opgeworpen, en we vinden ze nu maar wat mooi. Ik kon het niet laten toch ook de lagere natuurlijke toppen in de kaart te zetten, want het geheel laat zo mooi het verhaal van het ontstaan van ons land zien. De waddeneilanden heb ik apart genomen zodat Friesland op het vasteland ook twee toppen heeft.
Achttien hoogtepunten die uitsteken boven ons vlakke land, met een heel verschillende geschiedenis. Van oud en eerbiedwaardig naar jong en discutabel.
- twee oude bergen met stenen en rotsen in de ondergrond
- drie oude stuwwallen
- drie jonge stuwwallen
- vier duinen
- vier vuilnisbelten
- een viaduct
In welk land doen ze dat ons na?
De hoogste top van Provincie sus-en-so is een viaduct.
De hoogste toppen per provincie
Het hoogste punt van Nederland is het grenspunt bij Vaals in Limburg. Dit en het punt op de grens van Noord-Brabant zijn helaas wel de hoogtepunten die het minst in aanmerking komt voor de eervolle naam ‘Berg’, want het zijn eenvoudige grenspunten op een helling die aan de andere kant van de grens doorloopt omhoog. Het zijn wel de oudste: de berghellingen horen bij het Rijnlands gebergte dat ongeveer 300 miljoen jaar geleden ontstond. De ondergrond is steen.
Zes van de overige natuurlijke zeven toppen in het binnenland zijn ontstaan in de ijstijden. In het noorden zijn ze opgestroopt door gletsjers in het Elsterien, ongeveer 400.000 jaar geleden toen het ijs kwam tot de lijn Texel- Urk – Emmen. Ze zijn overreden en platgewalst door de gletsjers in de volgende ijstijd, het Saalien, waarbij het ijs nog verder naar het zuiden oprukte. Het huidige restant zijn harde bonkige keileembulten. De drie toppen in Midden-Nederland liggen op stuwwallen die ongeveer 120.000 jaar geleden zijn gevormd. In de grond zit grind, klei en zand.
De vier hoogtepunten aan de kust zijn duinen en jonkies van minder dan 10.000 jaar. Zand, zand en zand.
De natuurlijke top van Friesland (de stort bij Hoogeveen is hoger) is de Boschberg bij Appelscha. Ook dat is een duin, en de oorzaak daarvan zijn wij zelf: verdroging door ontwatering, afgraven van turf, maaien van heideplaggen in combinatie met harde wind en een stuifgevoelige bodem. Hier een goed verhaal over de eik in het duin.
Tenslotte de zelfgemaakte hoogtepunten: in vier provincies is de top een vuilnisbelt. Echte bergen gevuld met afval en puin. Daar hebben de geologen over 10.000 een mooie klus aan. De vuilnisbelten zijn van de VAM. Daar ligt het afval van tientallen jaren Randstad opgeslagen. De bedoeling was om het te composteren en dan uit te spreiden over de arme zandgronden. Maar dat is er gelukkig nooit van gekomen. Mooi verhaal?
Het hoogtepunt van Flevoland is het talud van een viaduct.
Is het eigenlijk wel terecht dat we onze bultjes bergen noemen? Jazeker!
Je kunt in Nederland overigens best bergwandelen. Daarover is een bijzonder leuke wandelgids te koop. De mooiste Bergwandelingen van Nederland
Volgens mij ligt het hoogste punt van het Koninkrijk der Nederlanden op Saba 😉
Klopt. Maar ik heb het over het vasteland en de 12 provinciën en zo.
Is het hoogste punt in Friesland niet de Boschberg in Appelscha?
O ja? Ik ga vanavond kijken en zo nodig pas ik de kaart aan natuurlijk. Dank je wel!
Ik ben benieuwd 🙂 Ja, het is een groot opgestoven duin van ik dacht 20 meter hoogte; niet zo lang geleden is er een mooie nieuwe uitkijktoren op gebouwd.
Nou je hebt helemaal gelijk hoor. 20 meter inderdaad, veel hoger dan het klif bij Oudemirdum, 12 meter. Maar de vuilstort bij Heerenveen is ongeveer 24 meter. Dus Friesland (vasteland): 1 vuilstort Heerenveen 2 duin Appelscha 3 stuwwalrest Oudemirdum. Wat een variatie!