Jazeker zijn er vulkanen in ons land, zelfs twee en waarschijnlijk zelfs drie. Okee, ze zijn oud, dood, liggen allebei onder water en zijn onzichtbaar.

De Zuidwalvulkaan ligt ten zuidwesten van Griend in de Waddenzee. Deze vulkaan is actief geweest in de Jura, tot zo’n 145 miljoen jaar geleden. Hij ligt nu bedekt onder 2 km zand, klei, grind, kalk. Noordwest Nederland is immers een eeuwig dalingsgebied, dus hij zakt steeds verder weg. Hij is bij toeval ontdekt in 1970 bij een boring naar gas. Bij een proefboring kwam vulkanisch gruis naar boven: bleek dat men precies in een krater aan het boren was. Ook bleek de temperatuur op 2000 meter diepte niet 100 graden te zijn (dat is normaal) maar 135 graden: hee, die vulkaan geeft dus nog warmte af. niks dood, hij slaapt gewoon al 145 miljoen jaar. Dat er in de Waddenzee een verstoring is van het magnetisch veld, wist men al langer, maar nu begreep men waardoor dat komt: in vulkanische gesteenten zit immers veel ijzer en andere magnetische gesteenten.

Onze tweede vulkaan ligt in de Noordzee 100 km verder naar het noordwesten. Deze hebben ze Mulciber genoemd naar de Romeinse God van vuur en vulkanen (ik dacht dat dit Vulcanus was?). Mulciber is ongeveer even oud als de Zuidwalvulkaan en ligt 3300 meter onder de bodem van de Noordzee. Die is daar zo’n 40 meter diep. Hij is ontdekt bij een boring naar gas in 1985, maar aanvankelijk dacht men dat het vulkanisch materiaal dat bij die boring omhoog kwam van de Zuidwalvulkaan was. Pas in 2020 maakte men wereldkundig dat het om een heuse nieuwe Hollandse vulkaan ging.

Klikken op het plaatje levert een grote afbeelding op, waarop je de rand van het vaste land kunt zien. (Dat geldt voor alle plaatjes op dit blog, hoop ik). De Zuidwalvulkaan is het oranje hartje ongeveer in het midden (in de Waddenzee dus). Mulciber is het oranje eitje daar het dichtstbij naar het noordwesten. Zo te zien valt er verder naar het noorden nog wel wat te ontdekken, maar een eventuele vulkaan daar ligt nog dieper weggezakt.

Ik vind de twee namen helemaal niks: Zuidwalvulkaan en Mulciber. Zullen we ze namen geven naar het dichtstbijzijnde eiland of zandbank? Dan worden het de Griendvulkaan en Klavervulkaan. En die nog onontdekte in het noorden dus de Doggervulkaan.

Hier over Mulciber en de Zuidwalvulkaan in een artikel met duidelijke uitleg, met aan het eind een prachtige foto door de ondergrond in Denemarken.

boektip: Rond de Noordzee

tweede boektip, echt een topper: Aan de rand van de wereld