Grenzen werden vroeger gemarkeerd met pollen, palen, stenen, kuilen, bomen, wallen en sloten. Maar op oude kaarten vind je ook andere grensmarkeringen, kijk met me mee.
Dit is een kaart van Reemst, gemaakt door Berend Elshoff in 1722.
Meer over deze kaart.


De grens wordt hier gemarkeerd door een doorne bömpke. Wat zou een doornenboompje zijn? Ik gok op een Gaspeldoorn. Het zal in de verre omtrek de enige gaspeldoorn geweest zijn, verder was het zand, gras en heide.
Ook Nicolaes van Geelkercken was soms creatief als de grens onzichtbaar in de heide lag. Dit is zijn kaart uit 1653 van de Hindekamp, gekopieerd in 1768 door Berger.
Meer over deze kaart.


De rode lijn is de grens tussen Ginkel en Hindekamp, met als grensmarkering den wervelen struik. We hebben ons lang afgevraagd wat een wervelstruik is, maar dat is dus een boswilg.
De volgende is geen grens, maar een punt waar twee Koningswegen bij elkaar komen. Je vindt hem op deze kaart uit het kaartboek van Rozendael, gemaakt in 1721 door Elshoff (rechts) en in een andere versie links.
Meer over deze kaart.


Elders op deze kaart staat nog een doornenstruik al markant punt, en

Een beukenstruijk! Het land moet wel bijzonder kaal zijn geweest dat dit een opvallend kenmerk was. Nu staat daar de brandtoren op het Rozendaelseveld.
Nummer vier: een dornenstruijck bij Deelen op deze kaart van Van Geelkercken.
Meer over deze kaart.

Het gaat om dit detail bij de Schaarsbergen:

Ken je nog meer opvallende grensmarkeringen?
Bekijk ons boek Van Heelsum naar Otterlo, over de oude Vossenweg door ruimte en tijd. Hierin beschrijven we een prachtige wandelroute met bijna 100% zandweggarantie tussen Heelsum en Otterlo. Met aandacht voor landschap, natuur en cultuurhistorie.