Alles over bodems

Ik wil een fotoserie maken van bodemprofielen die een wandelaar en fietser kan zien onderweg. Dus gewoon kijken: geen schep, geen flesjes zuur, geen boring.

En dan wil ik proberen een zoveel mogelijk verschillende bodem te laten zien en te determineren. Waarbij er uiteraard een risico is op foute classificaties, want zoals gezegd: geen keurig afgewerkt profiel, geen pH-meting.

Bovendien: Ik ben geen bodemkundige. Jij wel, en wil je hieraan meedoen? Dat zou top zijn. Maar ook je geen bodemkundige bent en je hebt een mooie foto en je wilt weten wat je ziet, kun je hem opsturen. Ik hoop wel echt dat een bodemkundige zich aanmeldt om te helpen met classificeren.

Een goede foto maken blijkt niet zo gemakkelijk. Hoe kom je aan een foto van een bodemprofiel zonder te graven of te boren? Een bouwplaats, de aanleg van riolering, een drainagegeul, een afgewerkte slootkant: alles kan als de bodem maar goed zichtbaar is over minimaal een meter diepte. Je moet wat kunnen zien!

Hier wat ik tot nu toe heb. Het is wel duidelijk dat ik veel op de Veluwe kom: de meeste foto’s zijn van podzols.

Podzolgronden

Podzolgronden zijn uitgeloogde verarmde bodems die op de arme zandgronden in Nederland veel voorkomen. De humus is uit de bovengrond gespoeld en heeft zich opgehoopt in een smalle bank daar onder die zwart of donkerbruin kan zijn.

Haarpodzol is de typische bodem onder droge heide en dennenbossen. Op niet alle foto’s is de zwarte inspoelingsbank even duidelijk te zien overigens. Het profiel met de dikke zwarte bank, lijkt wel een onder zand begraven holtpodzol. Op een foto zie je de scheefgestelde lagen van een stuwwal. Ook zie ik op een foto (Delhuyzerdel 2022, foto met heel veel grind erop) lokaal gevormd zandsteen, vermoed ik. Dit lijkt op de steen van Bikbergen. Zie ook de reacties. Ik lees het graag als je meer te vertellen weet over deze foto’s.

Holtpodzol is de typische bodem onder loofbossen op de arme zandgronden. Vroeger noemden we dit bruine bosgrond, en ik vind die naam gemakkelijker en ook logischer, zeker als je weet dat internationaal deze gronden niet tot de podzols worden gerekend maar podzol-achtig. De drie foto’s uit Warnsborn zijn (denk ik) tussenvormen tussen haarpodzol en holtpodzol. Als we met een spade een mooi profiel zouden maken, zou het determineren gemakkelijker zijn.

Vaaggronden

Vaaggronden zijn jonge nog niet ontwikkelde bodems. Vaag dus.

Duinvaaggrond is de typische bodem in droge duinen en zandverstuivingen: zand en daarop eventueel een dun laagje humus en blad.

Vlakvaaggrond is de typische bodem in natte laagtes in zandgronden. We komen ze tegen in uitgestoven laagtes en op zandplaten. Het ziet eruit als licht zand met bovenop een dun laagje of geen humus. De plek is vlak en vaak nat.

Brikgronden

nog niet gevonden

Eerdgronden

Eerdgronden zijn typische gronden van oude eeuwenlang bemeste akkers en weilanden met een vruchtbare humuslaag bovenin.

Beekeerdgrond is de typische grond in brede beekdalen in het Pleistoceen die gebruikt worden voor de landbouw. Er wordt zwarte en bruine beekeerdgrond onderscheiden. Het land is niet zo nat als bij gooreerdgrond, maar wel zijn er oxidatieverschijnselen in de bovenste laag door wisselende grondwaterstand. De bovenste laag is zwart of bruin vol humus. Daaronder ligt dekzand. Ik hoop betere foto’s te kunnen maken, want het kenmerkende verschil met de gooreerdgrond is dat in beekeerdgrond roest te zien moet zijn, en dat kon ik hier niet vinden. Dat ik deze profielen onder de beekeerdgronden schaar, is dus puur vanwege de bodemkaart.

Gooreerdgrond is de typische grond in natte lage delen van het Pleistocene zandlandschap. De bovenste laag is donker gekleurd vanwege de vele humus, die ligt op een zandige zwakke podzol. De gronden zijn altijd nat, en daardoor is er geen roest in het profiel. Dit in tegenstelling tot beekeerdgronden. Gooreerdgronden komen dus voor op de natte plekken in gebieden met beekeerdgronden.

Veengronden

nog niet gevonden

Alle foto’s