Ik wil een fotoserie maken van bodemprofielen die een wandelaar en fietser kan zien onderweg. Dus gewoon kijken: geen schep, geen flesjes zuur, geen boring.
En dan wil ik proberen een zoveel mogelijk verschillende bodem te laten zien en te determineren. Waarbij er uiteraard een risico is op foute classificaties, want zoals gezegd: geen keurig afgewerkt profiel, geen pH-meting.
Bovendien: Ik ben geen bodemkundige. Jij wel, en wil je hieraan meedoen? Dat zou top zijn. Maar ook je geen bodemkundige bent en je hebt een mooie foto en je wilt weten wat je ziet, kun je hem opsturen. Ik hoop wel echt dat een bodemkundige zich aanmeldt om te helpen met classificeren.
Een goede foto maken blijkt niet zo gemakkelijk. Hoe kom je aan een foto van een bodemprofiel zonder te graven of te boren? Een bouwplaats, de aanleg van riolering, een drainagegeul, een afgewerkte slootkant: alles kan als de bodem maar goed zichtbaar is over minimaal een meter diepte. Je moet wat kunnen zien!
Hier wat ik tot nu toe heb. Het is wel duidelijk dat ik veel op de Veluwe kom: de meeste foto’s zijn van podzols.
Podzolgronden
Podzolgronden zijn uitgeloogde verarmde bodems die op de arme zandgronden in Nederland veel voorkomen. De humus is uit de bovengrond gespoeld en heeft zich opgehoopt in een smalle bank daar onder die zwart of donkerbruin kan zijn.
Haarpodzol is de typische bodem onder droge heide en dennenbossen. Op niet alle foto’s is de zwarte inspoelingsbank even duidelijk te zien overigens. Het profiel met de dikke zwarte bank, lijkt wel een onder zand begraven holtpodzol. Op een foto zie je de scheefgestelde lagen van een stuwwal. Ook zie ik op een foto (Delhuyzerdel 2022, foto met heel veel grind erop) lokaal gevormd zandsteen, vermoed ik. Dit lijkt op de steen van Bikbergen. Zie ook de reacties. Ik lees het graag als je meer te vertellen weet over deze foto’s.
Holtpodzol is de typische bodem onder loofbossen op de arme zandgronden. Vroeger noemden we dit bruine bosgrond, en ik vind die naam gemakkelijker en ook logischer, zeker als je weet dat internationaal deze gronden niet tot de podzols worden gerekend maar podzol-achtig.
Vaaggronden
Vaaggronden zijn jonge nog niet ontwikkelde bodems. Vaag dus.
Duinvaaggrond is de typische bodem in droge duinen en zandverstuivingen: zand en daarop eventueel een dun laagje humus en blad.
Vlakvaaggrond is de typische bodem in natte laagtes in zandgronden. We komen ze tegen in uitgestoven laagtes en op zandplaten. Het ziet eruit als licht zand met bovenop een dun laagje of geen humus. De plek is vlak en vaak nat.
Alle foto’s
Plagdel, Mia 2023 
Plagdel, Mia 2023 
Groot Zeilmeer, 2023 
Deelenseweg, 2023 
Wolfheze, 2023 
podzol, Lunteren 2023 
holtpodzol, Ede 2023 
haarpodzol, Terlet 2023 
haarpodzol, Terlet 2023 
Delhuyzerdel 2022 
Delhuyzerdel 2022 
Delhuyzerdel 2022 
Delhuyzerdel 2022 
Terlet 2022 
Foto Christian 2019 
Ginkel, 2016 
Terlet 2022 
vlakvaaggrond Lunteren, Floris 2023 
vlakvaaggrond Lunteren, Floris 2023 
vlakvaaggrond Lunteren, Floris 2023
Het lijkt alsof jij vooral profielen fotografeert met moedermateriaal zand?
Terwijl jij toch ook heel boeiend schrijft over water en waterlopen. Ik mis dus kleigronden. Of komen die nog?
Leuk blog, boeiende uitdaging
PS: van mij geen aanvullende opmerkingen per foto
Vriendelijke groet,
Ja dat klopt. Ik ben meestal op de Veluwe te vinden, zand dus. Toevallig was ik net bij een kuil in de uiterwaarden, klei dus, maar die waren ze net weer aan het dichtgooien. Pech dus. Want ik zie vrijwel nooit profielen in kleigronden, daar wordt blijkbaar minder gegraven.
Uit geschuurde beekwanden, omgevallen bomen?
Ik weet zeker dat je ook nog natte plekken zult fotograferen.
Vriendelijke groet,
Ja dank voor de tips. Ik ga beter kijken. Maar als jij bij Amsterdam een profiel ziet, houd ik me aanbevolen.
Ja precies.
Mag ik vragen waar de foto van Christian uit 2019 genomen is? Uitermate interessant als we hier een lokaal gevormde zandsteen op de Veluwe zien!
De foto van Christian is genomen in de stuwwal van Uelsen, net over de grens bij Ootmarsum. Op het terrein van een boer. Dat is niet de foto met het lokale zandsteen (als dat lokaal zandsteen is tenminste….). De lokale zandsteen vermoed ik op de foto met heel veel grind erop, Delhuyzerdel, 2022. Die foto heb ik genomen deze winter langs de Koningsweg op het Rozendaalseveld, tussen de A50 en de brandtoren. Het is een afwateringsgat langs het zandpad. Ik denk dat het er daar nog net zo uit ziet, maar er liggen wel heel veel van die gaten langs die weg, dus welk gat?
Dankjewel voor de informatie.
Op de foto van Christian onderaan is dat dan keileem wellicht?
Op de foto van Delhuyzerdel zou dan wellicht verkit zand kunnen zijn door uitvloeien van kalk door regenwater. Zo is de steen bij Bikbergen ook ooit ontstaan misschien? Enige lokale zandsteen die ik ken is die steenformatie en dan natuurlijk ijzeroerbanken, zoals het grote stuk in het park Berg en Bos in Apeldoorn, wat ijzerzandsteen is.
En dan is er nog de laag ‘mergel’ die je hier en daar tegenkomt in boringen op dinoloket, zoals vlakbij Bikbergen ook. Maar of dat dan ook lokaal verkitte steen is in de ondergrond blijft de vraag.
Foto stuwwal: Ik was er niet bij toen Christian die foto maakte, en ken de plek ook niet. Het lijkt wel op keileem, maar het kan ook Tertiair zijn. Dat witte bankje zand zou ook Peelo kunnen zijn. Ik vind het een topfoto met die scheve banen grind en zand…..
De foto met de zandsteenbank in het Delhuyzerdel: ik vind het er vergelijkbaar uitzien met de steen van Bikbergen. Het lijkt me geen ijzeroer, maar inderdaad verkit zand. Op het blog staan prachtige foto’s van de steen van Bikbergen, door een andere lezer gemaakt. Ik zal even een linkje maken (ik zie dat je daar ook gereageerd hebt).