Dit is een tocht van 15 km met alleen in het begin en aan t eind wat asfalt. Door bos en uiterwaard en met prachtige uitzichten over de Betuwe.
Ik wil nog steeds mijn heup ontzien, dus heb het laatste deel nu niet gedaan.
Het is een bekende NS-route, en hij is prachtig. Ik kijk met mijn eigen ogen net zoals ieder ander met eigen ogen kijkt, en ik zie vooral waterwerkjes, oud cultuurgoed en landschapsvormen.
Van Heelsum naar Oosterbeek
Ik begin in Heelsum bij de rotonde onder de A50 (lijn 51 of 352, halte beekdal). Ik loop langs het moestuincomplex langs het beekdal en kom bij de beek. Zovaak hier geweest, maar nooit afgestapt om de achterkant van de brug te bekijken: 1940. Ik kijk op naar het Kerkje op de Heuvel, het mooiste kerkje van ons land (okee, dat is subjectief en bovendien ken ik niet zoveel kerken).
Vandaar loop ik naar de Noordberg – eigenlijk den Oordberg – met een wondermooi uitzicht over de Betuwe. Later op de dag komen er meer van deze pareltjes, maar de eerste maakt het meeste indruk. Op den Oordberg liggen wallen van een Franse schans, en een heuveltje dat op een grafheuveltje lijkt maar het schijnt dat daarop de galg van Doorwerth heeft gestaan. Een berg vol dood en ellende dus. En nee, het is geen stuwwal maar een stukje sandr dat niet is weggesleten door de beek. Gewoon een beetje hoge oever van dat beekje ver onder ons dus, that ’s all.
Ik loop verder, steek de A50 onder en beklim de stuwwal aan de andere kant. Ik weet niet of de ingenieurs het zo bedacht hadden, maar de weg ligt op de grens tussen sandr en stuwwal. Ik zie een diep kleigat (of grindgat?), en kom zigzaggend door het bos op de stuwwal uiteindelijk uit bij de oprijlaan van kasteel Doorwerth. Een autoweg tussen stuwwal en waarden is een dodenweg voor padden, en hier is een tiental paddenecoduikers gemaakt plus strips langs de hele weg zodat padden wel door de duikers moeten. Ze doen dat omdat ze paren in de uiterwaard en overwinteren in het droge bos.
Het is moederdag vandaag, ook mijn dag dus, en ik mag mezelf verwennen in De Zalmen bij het kasteel.
Het kasteel ligt in een eigen polder. De sluis beneden ben ik vergeten te fotograferen en ligt aan het begin van de oprijlaan benedenstrooms van de weg. De polder wordt voorzien van water door de Beek langs de Fonteinallee met mooie bakstenen stuwtjes en verdeelwerkjes. Ook ligt er een sluis voor een strang in de waard.
De stuw van Driel staat open! Wow!
Na de verwennerij klim ik de heuvelrij weer op en loop langs de helling naar het oosten. Voor de Tweede Wereldoorlog stonden langs de helling een rij huizen, eentje ervan was het Berghuis en dat stond hier: Ik voel de bewoning en hoor kinderen spelen, of komt dat omdat ik bakstenen muurtjes en de restanten van een hek zie? Plus bamboe en rhododendron uitkijkend over de vijver die eens de voortuin sierde, maar eigenlijk een soort wijer (maar zonder molen) is in de Beek langs de Fonteinallee.
Wie erop let ziet meer bakstenen en andere restanten van tuinaanleg: meer rododendrons, de restanten van een theekoepel, hekwerk, muurtjes, bruggetjes. Een bron waar enkele jaren nog rododendrons bloeiden is inmiddels opgedroogd.
De open stuw van Driel is een magneet voor mijn ogen. Steeds weer dwalen mijn ogen door de bomen naar de stuw. Tot en met Duno kan ik hem zien en dan verdwijnt hij definitief uit het zicht. Wat vind ik waterwerken toch indrukwekkend. Op de foto lijkt het een klein ding en veraf, maar echt, het is super om te zien.
Ik kom bij een plek die vroeger mooier was dan nu hij is opgeknapt: de bron van de Beek langs de Fonteinallee. Stenen, watervalletjes, restanten van fonteinen. Vroeger lag hier zelfs een kluizenaarshut (met nepkluizenaar). Maar ik doel niet op die tijd van de kluizenaar, ik doel op een aantal jaren geleden toen het hier kaal was en je het water kon zien. Nu groeit het dicht met berken, lijkt het vanuit de verte (je kunt er niet meer in vanaf boven, geen wonder dat het dichtgroeit: laat kinderen daar spelen en die berken zijn zo weggespeeld).
Ik kom bij het Dunoplateau. Ook hier is in de Tweede Wereldoorlog een groot landhuis (later hotel) verwoest. En ook hier is daarvan nog van alles te vinden. Met name de trappetjes in het bos vind ik geweldig. Dit alles is onderwerp van ons boek Doorwerth in 1847. De uitzichten vanaf het plateau zijn fenomenaal: aan de horizon Nijmegen, Elten en dichterbij Driel en Arnhem.
Via de voormalige oprijlaan van het landgoed, beroemd om de rhododendrons tegen een donkergroene haag, kom ik in Heveadorp.
Ik steek het dorp door naar de beek en kom bij een fantastisch ding, een 100 jaar oude waterfilter van de proefboerderij die hier ook heeft gelegen voordat het rubberfabriek werd. Zo leuk.
Ik steek de beek over en klim aan de andere kant omhoog naar Westerbouwing. Leuk vind ik hier de betonnen voeten van een allang verdwenen hek van de rubberfabriek met hevea erin gestansd.
Bij Westerbouwing zijn de uitzichten alweer zo fantastisch. Op de foto zie je ongeveer in het midden het veerhuis van Driel aan de overkant van de Rijn. Maar als je daar staat zie je ook Elten, Nijmegen en nog veel meer.
Bij het restaurant ga ik de trap af en kom op de weg onderlangs de helling. Ik loop naar de Oude Kerk van Oosterbeek. Het smalle voetpad naar de kerk steekt twee beken over met prachtige hekwerken. Het vele water maakt een hels kabaal. Een natte plek in het vlonderpad geeft een derde bron aan.
Dan ben ik bij de 800 jaar oude kerk, gebouwd van tufsteen: het ziet eruit als nieuw want tufsteen doorstaat de tand des tijds. Veel beter dan zandsteen.
Van Oosterbeek naar Arnhem
Mijn heup zegt ‘stop, pak de bus en ga naar huis’, en dat doe ik. Maar eigenlijk had ik hier door de Rosandepolder in de waard verder willen gaan, naar de spoorwegbrug en dan naar boven naar het KEMA-terrein en vandaar naar Station Arnhem. Of als dat dan echt te optimisisch was geweest, tot aan de bushalte bij de rotonde bij het KEMA-terrein. Het is (nog) niet anders, het komt goed.
