Stuw van Driel: de kraan van Nederland

Rijkswaterstaat noemt de Stuw bij Driel de hoofdkraan van Nederland. Lees hier waarom.

De stand van de Stuw bij Driel bepaalt hoe het water van de Rijn verdeeld wordt over de Waal, de Rijn en de IJsel.  Bij Pannerden gaat tweederde van het water naar de Waal, en eenderde naar de Rijn. Bij de Pleij gaat vervolgens eenderde van het Rijnwater naar de IJsel. (Ik schrijf superouderwets IJsel voor deze IJsel, en IJssel voor de Hollandse IJssel.  Dus ook IJselmeer.)

In de Nederrijn liggen drie stuwen: bij Hagestein, Amerongen en deze bij Driel. In de Waal en in de IJsel liggen geen stuwen, dat is handig voor de scheepvaart. Stuwen zijn voor schepen wat stoplichten zijn voor auto’s, maar dan met veel meer vertraging.

In de winter staan de stuwen een aantal weken open. Dat is een machtig gezicht. De rest van het jaar zijn ze dicht en varen de schepen door de sluis. Maar dicht is niet dicht: een centimetertje hier, een openingetje daar: Rijkswaterstaat regelt uiterst precies hoeveel water bij de stuw wordt doorgelaten.

De stuwen bij Hagestein en Amerongen hebben als functie om voldoende waterdiepte bovenstrooms van de stuw te garanderen zodat de rivier bevaarbaar blijft bij laag water, aangrenzende landbouwgebieden water kunnen inlaten en water door de Grift naar de Gelderse Vallei kan. De Grift ververst het water in de gracht van Amersfoort.

De stuw bij Driel regelt ook de bovenstroomse waterstand, maar bovendien regelt die waterstand hoeveel water er naar de IJsel stroomt en dus in het IJsselmeer terechtkomt. Het IJsselmeer is ons grootste zoetwaterbekken. Als dat droogvalt hebben we een gezamenlijk groot probleem dat het huidige droogteproblemen verre overstijgt.

De droogte van dit jaar is behoorlijk zorgwekkend. Rijkswaterstaat kan niet meer water aanvoeren dan er beschikbaar is, en het beperkte water wordt verdeeld over de Waal, de Rijn en de IJsel. Bovenstrooms van de stuw van Driel is de waterstand in de Rijn zo laag, dat scheepvaart onmogelijk is en woonboten droog liggen. De foto’s van de scheve vloeren lijken vermakelijk, maar lang niet elke boot zal waterdicht blijven. De bomen in de grote boomkwekerijen in de Betuwe verdrogen, wat voor de eigenaren miljoenenstrops zijn. In de IJsel is het niet veel beter: de haven van Deventer ligt al maanden droog en schepen liggen vast in de haven.

Hoe droog is het? Dat kun je zien op de site van Rijkswaterstaat.

• gemiddeld voert de Rijn bij Lobith 2222 m3/sec ons land binnen.
• in janurari 2018 kwam 9000 m3/sec bij Lobith binnen. Dat leverde prachtige plaatjes op van Nederland waterland.
• vandaag, 26 oktober 2018, vervoert de Rijn bij Lobith 742 m3/sec. De Rijn boven Driel krijgt daarvan 14,5 m3/sec.

Hee, dat is precies de gemiddelde afvoer van de Dommel.

Alle afbeeldingen