Hieronder de kaart van Van Deventer uit 1561. Er is genoeg geschreven over deze prachtige kaarten, ik kijk alleen naar het landschap.

Amersfoort, Van Deventer 1561. Utrechts Archief, 210001

Sorry dat ik stoor. Rechts op deze site staat een doneerknop. Met 3 euro kun je deze site steunen. Voor een kop koffie onderweg voor Geert en mij. Hoeft niet, mag wel.

Van Deventer heeft van bijna alle Nederlandse steden deze kaarten getekend. Hij deed dat in opdracht van de Koning van Spanje. De kaarten hadden een strategisch doel: hij moest de stad intekenen maar ook de ligging in het landschap, zodat duidelijk was wat strategisch de sterke en zwakke punten van de stad waren. Hij kleurt hoge droge gebieden licht en natte onbegaanbare gebieden donkergroen.

Veel van zijn kaarten hebben net als deze een kleinere van de stad ernaast. Hierop staat de stad met de belangrijkste gebouwen.

Je ziet dat Amersfoort midden in het dal van de Eem ligt. Het heeft dan ook altijd problemen met wateroverlast gehad. Het ligt in het gat waar je vanuit de hoge Utrechtse Heuvelrug, linksonder, kunt hoppen naar de dekzandrug van Hoogland, rechtsboven. Het had bovendien een uitgang naar zee en naar het achterland via de Eem. De Eem was niet echt een grote bevaarbare rivier maar een brede veenstroom die met indrukwekkend veel moeite door de eeuwen heen richting de zee bevaarbaar gehouden is. Jammer van die wateroverlast als de Eem weer eens buiten zijn oevers trad, maar een perfecte plek om geld te verdienen.

Wat ik super opvallend vind, is dat aan de rechteroever Van Deventer groene vegen tekent aan de rechteroever van de Eem en niet aan de linkeroever. Die vegen zijn beekdalen, moerassen of in elk geval natte laagtes. Om te bekijken hoe dat zit, maak ik een uitsnede uit het AHN van ongeveer hetzelfde gebied.

Ja zeg, Amersfoort ligt tegen een uitloper van de stuwwal van de Utrechtse Heuvelrug aan. Dan ligt het eigenlijk net zo als Wageningen, maar dat is een ander verhaal.

Nou komt het mooie: de atlas is opnieuw uitgegeven. Het zal niet het goedkoopste boek in je kast zijn, maar wel eentje waar je uren en uren van kunt genieten.

Advertentie