Klompenpad Harsloerpad

Het Harsloerpad loopt door het Binnenveld, het polderland tussen Veenendaal, Ede, Wageningen en Rhenen. De route is 13 km lang. Op twee plekken wijken we van de route af en lopen we in plaats van over asfalt over een leuk wandelpad door de Binnenveldse Hooilanden. Het is tijd om de route aan te passen.

Weer een stuk dat ik eerder heb gepubliceerd maar dat verdwenen was.

Ik ga meer klompenpaden lopen. Ik teken de routes in op de geomorfologische kaart en bodemkaart, en bekijk in het veld of ik iets herken. Zoals altijd kijk ik ook naar beken, bruggen, kunstwerken (watermensen noemen stuwtjes en duikers kunstwerken), wallen, grenspalen, dakpannen en andere dingen die ik leuk vind.

We lopen door en langs vier eenheden op de geomorfologische kaart.

• paars: afgegraven veen;
• lichtgroen: verspoeld dekzand;
• donkerder geelgroen in twee tinten: dekzandrug.
• grijs: afgegraven.

Veel mensen zetten hun auto neer bij de uitkijktoren in de Binnenveldse Hooilanden. Ik zal in deze beschrijving daarom bij die uitkijktoren beginnen en dan met de klok mee.

In mijn boek ‘Water in het Binnenveld’ beschrijf ik de geschiedenis van het waterbeheer in het Binnenveld, het open gebied tussen Veenendaal, Ede, Rhenen en Wageningen.

Hier lag vroeger de monding van de gegraven Hoekelumsebeek (Kromme Beek) maar die is verlegd. Nu is dit een prachtige kwelplek waar een bijzondere vegetatie zich ontwikkelt. Vroeger lag hier veen, maar dat moet al voor de polders zijn aangelegd rond 1300 zijn afgegraven.

Naar het noorden toe is langs het natuurgebied een nieuwe Kromme Eem gegraven, die hier nooit gelopen heeft of als hij er wel liep, de andere kant op stroomde, maar landschap is een dynamisch iets en daar heb ik geen problemen mee. Links van het hek de Grift of het Valleikanaal; in de verte Veenendaal. De stuw is een kantelstuw.

We schieten nog niet erg op met de wandeling, want zien ook nog een mooi windmolentje. Dit is een klein Herculesmolentje met vier wieken. Hij zet zichzelf op de wind en heeft geen elektriciteit, diesel of wat dan ook nodig en kan door elke smid gerepareerd worden. Dit soort molentjes zouden veel en veel meer toegepast kunnen worden. Als wij mensen verdwenen zijn, houden deze molentjes het nog tientallen jaren vol.

En dan lopen we verder. We lopen een extra hoekje aan het Klompenpad, want lopen langs de Werftweg is geen lolletje. Dat moet en kan echt beter. Deze brug ligt op de plek van de Eemwal die de polders rechts beschermde tegen het zure water van de Kromme Eem en Gelderse Wetering links. Dat water kwam uit het noorden achter de horizon bij Doesburgh (nee niet Doesburg maar Doesburgh van de Doesburgermolen).

We lopen een stuk door een extreem nat weiland richting de dekzandrug voor ons. De sloot naast ons is opvallend rood: ijzer. Hier komt dus ijzerhoudende kwel omhoog. Dat is op meer plekken in het Binnenveld het geval, maar dit is wel heel opvallend. Volgens de bodemkaart lopen we hier over beekeerdgrond met lemig fijn zand, maar volgens ons lijkt het meer veen op lemig zand (moerige eerdgrond).

Na deze zompzooi in het weiland komen we op het zand van de dekzandrug. Op de punt hiervan, zo dicht mogelijk bij het vijandige Utrecht, stond kasteel Harslo. Alleen het poortgebouw staat er nog. Het hek met de naam Harselo erin, het gebouw zelf en de schaapskooi erachter vind ik een plaatje en ik geniet van de oude Hollandse pannen op de schuur.

Het kasteel stond in het weiland ten zuiden van het poorthuis.

Erve Dickenes staat al op de kaart van 1655, is een wondermooi plaatje en is niet eens een monument.

De sloot langs de Kromme Steeg wordt door velen Kromme Beek genoemd, maar is volgens mij de vergraven Hoekelumsebeek. Hij loopt langs de dekzandrug halverwege de helling, en hoewel je je dat nu niet meer kunt voorstellen omdat hij zo is uitgediept, is het volgens mij een irrigatiekanaal voor de lager gelegen velden ten noorden van de dekzandrug van De Kraats.

Bij de rioolwaterzuivering van Bennekom verlaten we het zand van de dekzandrug en komen we weer in het vlakke land. In het begin is het pad langs de sloot nog beste stevig zand, maar naar het westen toe wordt het natter.

Velen vinden het oude fijnmazige landschap van De Kraats op de dekzandrug vol bomen, kronkelige wegen en oude boerderijen het mooist, en dat begrijp ik. Maar ik geniet bijzonder van de luchten en lichten in het vlakke polderlandschap van het voormalige veengebied.

Alle afbeeldingen