Een uitgestoven laagte is een laagte die ontstaan is doordat de wind al het zand wegstoof. Een uitgestoven laagte ligt dan ook typisch ten zuidwesten van een stuifzandgebied. Een stuifzandgebied, uitgestoven laagte en duinen horen bij elkaar. Samen vormen ze vaak een ei. Ik noem dat een stuifei, anderen een stuifcel. Hier zie je een aantal van die eieren: blauw zijn de uitgestoven laagtes, het zand is geel, de hoogste duinen zijn bruin. Aan de noordoostkant wordt elk ei afgesloten door een kamduin. Dit is wel een supervoorbeeld hoor, kan zo in een leerboek.
Mossel
De bodem in een uitgestoven laagte is vaak niet zo best. In een uitgestoven laagte bij het Mosselsezand groeien wat armzalige berken; voor dennenbos was dit stuk niet geschikt. Een korstmossenvlakte noemen ecologen dit.
Het stuiven houdt van nature op als de grondwaterspiegel is bereikt of als er een keienvloertje is gevormd. Dat vergt uitleg. In de vlakte (voor het stuiven begint) ligt fijn en grover zand tot soms grind door elkaar. De wind stuift het fijnste zand uit. Het grovere zand en het grind blijft liggen en zakken naar beneden tot ze het fijne zand afdekken en beschermen tegen verdere uitstuiving. Dat is in de vlakte bij Mossel gebeurd.
Leersumseveld
Een tweede moment dat het stuiven van nature ophoudt kunnen we op het Leersumseveld zien. Hier is al het droge zand weggeblazen tot de (schijn)grondwaterspiegel werd bereikt. Zo ontstonden vennen. Deze vennen zijn vol gegroeid met veen en dat is er vervolgens uitgebaggerd voor de turf. Vervolgens is het nog een tijdje een privé pretpark geweest waar je kon kanoen, zeilen, motorcrossen en zwemmen, en nu is het al weer bijna 100 jaar een heerlijk natuurgebied.
Overasseltse en Hatertse vennen
Ook in de Overasselte en Hatertse vennen bij Wijchen liggen vennen die uitgeblazen laagtes zijn. Net zo’n verhaal als het Leersumse Veld dus.
