Wat is het mooiste tripelpunt van Nederland?

Terlet!

Op bijgaande reliëfkaart (AHN) heb ik met een natte vinger de stroomgebieden van de Eem, Rijn en IJsel ingetekend. Dit is een kaart van het midden van Nederland, maar het lijkt net een hoge bergrug. Even oriënteren: links de Edese Heuvelrug, onderin de Arnhemse Heuvelrug en rechts de grote Apeldoornse Heuvelrug, bovenaan de Reemster Heuvelrug. Dit zijn vier stuwwallen.

De rode lijn loopt over de toppen van de bergruggen. Bij Terlet komen drie rode lijnen samen: het tripelpunt!

Dit is het mooiste van ons land. Het gaat om twee grote rivieren De Rijn en IJsel en een kleintje de Eem. Die laatste watert (sinds de mens bij Veenendaal het veen heeft afgegraven, de waterstand heeft verlaagd en zo de bodem heeft doen inklinken) de hele Gelderse Vallei af op het IJsselmeer. Het splitsingspunt tussen de Rijn en de IJsel, de IJsselkop, is ook mensenwerk: De IJsel stroomde in de Romeinse tijd langs Doetinchem en Doesburg, en onderlangs langs de stuwwal stroomde een kleine strang daarin uit. Misschien waren er wel twee strangen: eentje naar de Rijn en eentje naar de IJsel. De Romeinen droomden al over een kanaal. In elk geval, op zeker moment ontstond er een doorgang tussen de Rijn en de IJsel en sindsdien stroomt er water van de Rijn naar de IJsel. Wij hebben besloten dat 1/9 deel van het totale Rijnwater naar de IJsel gaat. Dit watergeknutsel maakt de waterscheiding tussen Rijn en IJsel dus kunstmatig. Wij hebben besloten dat het regenwater van de Rozendaalse beek naar de IJssel stroomt, en dat van de Sonsbeekbeek naar de Rijn. Ondergronds bepaalt het water dat zelf en zal dat anders zijn.

Dit is een mooi tripelpunt omdat dicht bij elkaar vallende waterdruppels op heel verschillende plekken in zee stromen. De Eem in het IJsselmeer, de Rijn in de Noordzee, en de IJsel in het Ketelmeer (een deel van het IJsselmeer, maar indrukwekkender kan ik het niet maken.) De waterscheiding loopt over de hoogste kammen van de stuwwallen en is in grote lijnen niet moeilijk te tekenen.

Het tripelpunt

Het tripelpunt ligt even ten noorden van Terlet. Maar waar is dat in het veld en is dat ook zo’n bijzondere plek? Nou, nee eigenlijk. Het precieze tripelpunt is niet eens een heuveltop maar ligt even ten noordwesten van het wildviaduct bij Terlet over de A50.

De Terletseberg boven de camping zou een mooie plek zijn voor een bankje met handwijzer met de drie stroomgebieden. Er ligt daar nu een steen van de Rijksdriehoeksmeting (104 m), een vierkant stuk asfalt en betonnen resten van de Duitse Teerose I stelling. De berg biedt een prachtig uitzichtpunt naar alle kanten; ik stel voor om een grote kaart te schilderen op het asfalt.

Je kunt wel de Philipsberg zien liggen vanuit het restaurant De Thermiekbel. Prima rustplek daar!

Alle afbeeldingen