In Limburg komt Carboon aan het licht, in de Achterhoek en Twente het onderKrijt. Het bovenKrijt zien we dan weer in Limburg. De meeste lagen liggen onder heel Nederland maar dan diep weggezakt, bedekt door honderden of duizenden lagen jonger spul. Hoe diep liggen die lagen?
1 De grens tussen Devoon en Carboon
Dieper dan het Carboon hebben we in Nederland niet geboord. Hoe diep zitten we dan? Hier de kaart:
Deze kaart geeft de diepte van de grens tussen Carboon en Devoon weer. Rechts boven de verklaring van de kleuren. De schaal loopt van 104 m+NAP tot 9335 m-NAP. Geelgroen ligt rond de 4600 meter onder de grond. Alleen het allerdonkerste bruin is + NAP. Zo te zien in Zeeland en in Zuid-Limburg. Hmm, we hadden mijnen in Zeeland kunnen hebben. Rare kaart, het lijkt of het Carboon in Zeeland 100 m+NAP ligt, nou ik weet wel zeker dat dat niet juist is. Dat komt door de kleine schaal: bruin loopt bijna tot 2000 -NAP door.
Het totaalbeeld is dat het Devoon in het NW dieper liggen dan in het ZO. Een tweede beeld is dat het land in een stuk of 6 stroken is verdeeld waar het Devoon afwisselend dieper en ondieper ligt. Op deze en alle volgende kaarten ligt bij Eindhoven een diep gat, de Roerdalslenk.
2 De grens tussen Paleozoïcum en Mesozoïcum
Hier de grens tussen Perm en Mesozoïcum, maar dat levert een onvolledig kaartbeeld op. Op wat toen land was, is in het Mesozoïcum niks afgezet, alleen geërodeerd. De schaal loopt van bruin: 600 m-NAP tot donkerblauw: 5000-NAP. Onder die grens kun je in Nederland zout, aardgas en aardolie vinden.
2 De grens tussen Mesozoïcum en Tertiair
Op de volgende kaart de diepte van de grens tussen het Mesozoïcum en Tertiair. Onder deze grens kun je fossielen van Dinosaurusssen vinden.
De kaart lijkt op de eerste maar vergis je niet: de schaal loopt hier van 192 m+NAP tot 1864 m-NAP. De laagte van het IJsselmeer en Noordzeebekken is mooi zichtbaar en verder is de Roerdalslenk bij Eindhoven opvallend. Alleen in Twente /Achterhoek en in Zuid-Limburg ligt het oude Mesozoïcum boven NAP, maar opvallend genoeg ligt het ook in Zeeland en in de Randstad niet zo heel ver onder de grond.
3 De grens tussen Tertiair en Kwartair
De beste indicatie voor de diepte van de onderkant van het Kwartair, het begin van de ijstijden, geeft de bovenkant van BReda, als je het nog kunt volgen. Alles wat bovenop deze grens ligt, hier en daar lagen van 500 meter dik, is tijdens de ijstijden in ons land neergelegd. Hier de kaart.
De schaal loopt hier van 155 m+NAP tot 584 m-NAP. Het blijft hetzelfde patroon: NW Nederland zakt weg en de Roerdalslenk is opvallend. Op deze kaart zijn de vele breuken in de ondergrond weergegeven, maar dat is een ander verhaal.
[Voor de kenners: Oosterhout hoort ook nog bij het Tertiair, dus de overgang Tertiair – Kwartair ligt tussen donkergroen en lichtblauw. Maar deze lagen liggen lang niet overal in Nederland, dus dat geeft geen goed kaartbeeld. Vandaar dat ik de bovenkant van Breda heb gekozen, maar dat scheelt hier en daar wel 100 meter helaas.]
Ik was met Dinoloket wat boringen aan het bekijken. Zeer interessant. Zo liggen de gestuwde aardlagen van de voorlaatste ijstijd ten zuidoosten van Amsterdam (Abcoude, Weesp) helemaal niet zo diep onder de grond. Ik denk dat je van de stuwlaag ook wel zo’n hoogtekaart kunt maken? Dan zul je waarschijnlijk ook de verbinding tussen de topen van de stuwingen die nu nog boven het maaiveld uitsteken goed zien. Zoals de verbinding tussen Gaasterland, Wieringen en Texel.
Wat leuk dat je hiermee aan de slag bent gegaan. Het is even puzzelen hoe het kan (maar dat vind ik juist leuk), en inderdaad super interessant. Helaas levert de kaart met de top van de gestuwde lagen niet je gewenste effect op. Dinoloket noemt Texel, Wieringen en zo geen gestuwde laag.
Dit is heel interessant. Bedankt voor de informatie.