Ik heb zin om ergens anders te lopen dan in de bekende natuurgebieden van de stuwwallen op de Veluwe en Utrechtse Heuvelrug. Op de kaart ziet het gebied ten westen van Barneveld er aantrekkelijk uit: De Bylaer, Erica en Het Paradijs. Daar wil ik heen! Bovendien wil ik van station naar station lopen, dus ik wil beginnen in Hoevelaken, door Stoutenburg, langs de Juliusput en dan de groene zone langs de beek in. 

Dit stuk heb ik eerder gepubliceerd en weer weggehaald want het was geen mooie tocht. Maar er is een nieuw pad geopend voor paarden waar ik wandelaar ook overheen mag. Geweldig! Dus hier de nieuwe route. Vandaag heb ik hem gelopen. Het nieuwe pad zijn de blauwe lijnen op de volgende kaart.

In geel een deel van mijn gewenste route met diverse gele alternatieven. In rood wat het drie jaar geleden werd: asfalt, asfalt. De Juliusput bleek en blijkt onbereikbaar. In blauw het Fliertpad, een paardentrail waar ook ik mag komen. Met wat alternatieven.

Het Marskramerpad loopt hier ook, maar die mist alle mooie stukken – het is de onderste rode lijn op de volgende kaart (dit was mijn kaartje drie jaar geleden met in geel wat ik wilde lopen). Waar die twee rode lijnen rechts bij elkaar komen, gaat het Marskramerpad naar het noorden en mist dus compleet dit Paradijs.

Hier mijn ervaringen vandaag.

Ik heb in totaal 3 uur gelopen, ongeveer de helft asfalt en de andere helft door prachtige natte broekbossen en andere natte natuur. Mijn route was ruim 12 kilometer. Het stuk asfalt is niet te verkorten, maar de stukken door de natuurgebieden zijn wel eenvoudig te verlengen. De route valt uiteen in vijf delen.

Eerst van station Hoevelaken naar het zuiden over een mooie maar drukke weg zonder fietspad ernaast, dus je kunt een beetje in de berm lopen maar echt lekker is het niet. Drie jaar geleden baalde ik hier stevig, maar het is nog geen 10 minuten lopen.

Het tweede deel is een prachtig stuk door Stoutenberg en langs de Barneveldsebeek. Ik mag de oude tuin niet in en kijk door de poort, en zie Adam en Eva: twee eeuwenoude eiken die op de landelijke monumentenlijst staan als oudste van Utrecht. Daar staan ze met zijn tweeën in het paradijs. Maar ze takelen wel af hoor. Ik zie een pad naar de Juliusplas maar dat is alleen voor bevoegden open.

Het derde deel is weer asfalt: de Emelaarsweg en de Klettersteeg. De Emelaarsweg is niet fijn wandelen (ik zou langs de beek kunnen lopen maar dat mag niet). De Klettersteeg is smal en rustig. De oude boerderij De Fliert is mooi – het weer niet, mijn foto’s zijn donker – en ik voeg een huis met drie linden ervoor aan mijn verzameling toe.

Het stroomdal van de Barneveldse Beek bestaat uit een afwisseling van smalle lange dekzandruggen en daartussen beekdalen. De hoge droge dekzandruggen zijn vanouds bewoond en in gebruik als landbouwgebied. Boeren richtten de dekzandruggen in tot een kleinschalig coulissenlandschap. Maar het meeste is herverkaveld. Bovendien zijn veel leuke weggetjes privé toegangswegen tot boerderijen en helaas verboden toegang, ook al had ik via zo’n weg goed naar een mooi beekdal achter de boerderij gekund. Dus lang niet overal zijn de mooie beekdalen achter de boerderijen goed te bereiken.

Daarom ben ik zo blij met dit nieuwe pad dat de Klettersteeg met de Barneveldsebeek verbindt. Het vierde deel gaat door prachtig nat broekbos en andere natte natuur in De Bijlaer, Het Paradijs en Erica langs de Barneveldsebeek. Waar de Klettersteeg een hoek naar het zuiden maakt, mag ik zowel naar links een paardentrail op (vrij wandelen, maar zonder hond – ik heb geen hond) of rechtdoor. Ik kies voor rechtdoor want dat lijkt nat broekbos. Ik ben blij met dit pad, en de trail blijft een geheim tot een volgende keer.

Zo kan ik nu vrij westelijk al het Paradijs, Erica, Kallenbroek en De Bylaer in. Ik weet niet zo goed wat wat is, maar het is prachtig. Met recht een Paradijs. Vroeger werd dit natuurlijk helemaal niet als een paradijs gezien, maar als hopeloos nat land waar je niets mee kon: elzenbroek. Landheren kochten zulke stukken woeste grond op voor een grijpstuiver, of voor niets, en gingen er jagen. Veel landgoederen liggen op gronden die niet geschikt zijn voor landbouw: op de Veluwe vanwege het zand, in het laagland vanwege het water. Nu zijn dit onze paradijsjes.

Mij, nerd, valt op dat de schrankschoor in de mooie hekken van Het Paradijs verkeerd om zitten. Het hek staat op de kop. Waarschijnlijk is dit gedaan om meer plaats te hebben voor de naam, maar ik raak in de war.

Vandaag ben ik vrij rechtdoor naar het oosten gelopen richting Barneveld, maar enkele weken geleden was ik hier ook met een collega – toen merkte ik dat nieuwe pad op – en toen was het mooi fotoweer en hebben we hier een prachtige rondwandeling gemaakt. Mocht je van Hoevelaken naar Barneveld lopen, dan raad ik zeker aan om een mooie lus door dit prachtige natuurgebied te maken. Verdwalen kan hier niet, het paradijs is maar een klein stukje aarde, en stroomopwaarts komen alle beken en wegen uit op de Kallebroekerweg die de A30 onderdoor gaat naar Barneveld. Ik vind bijvoorbeeld een stuw met vistrap leuk.

Even verder het punt waar de Kleine Barneveldse Beek en de Barneveldse Beek samenkomen.

Barneveldsebeek, 2023

Ook leuk vind ik waar de natuurlijke beek de gekanaliseerde loop kruist. Ik probeer uit te vogelen hoe de waterstromen bij laag water en bij hoog water geleid worden. Mooi werk.

Kleine Barneveldsebeek, 2023

Ten noorden van de Kallenbroekerweg is het ook mooi: een knuppelpad voert je door een nat veld met veenmos.

Ik zie rare dijkjes en slootjes en weer thuis zoek ik op vloeiweiden en Bylaer. En ja hoor, mijn vermoeden is juist, het was een kleinschalig landbouwgebied waar boeren heel precies gebruik maakten van de bodem, hoogte en water. “een traditioneel door boeren zelf geperfectioneerd irrigatiesysteem met vloeiweiden, kanalen en sloten”. Natuurmonumenten heeft dat niet ingezien en veel van dat oude cultuurwerk stuk gemaakt. Het is nu ook prachtig, maar het vloeiweidensysteem is weg.

Uiteindelijk kom ik op de Kallenbroekerweg.

Deel vijf is asfalt: eerst de Kallenbroekerweg, onder de A30 door en dan door Barneveld naar het station. Vandaag ben ik rechtdoor gelopen, maar je kunt ook langs de Kleine Barneveldsebeek door de stad. In de wijk ten oosten van het station loopt de beek weer zichtbaar door een park. Het zou Barneveld een goede boost geven als de Beek zichtbaar gemaakt zou worden in het stationsgebied en ook onder De Nieuwe Markt. Leuk toch?

Een vegan burger bij Gribus maakt veel goed.

Oordeel route: prima, ik heb heerlijk gewandeld, en alleen het deel door Barneveld is minder. De volgende keer wil ik in Barneveld beginnen en dan met de zon in mijn gezicht.

Alle afbeeldingen