Langs de Maurikse Wetering

Buren ligt aan de Korne. Ik heb me nog niet zo in de Betuwse watertjes verdiept, maar op het eerste gezicht lijkt me de Korne gegraven zodat Buren een verbinding kreeg met de Linge. Maar dat is een wilde hypothese. In elk geval begint de Korne bij Buren, en niet verder bovenstrooms of zo, en dat is raar.

De Korne krijgt nu zijn water uit de Maurikse Wetering. Mijn plan is om de Maurikse Wetering van begin tot eind af te fietsen en de Korne eraan vast te plakken en dan sta ik bij de Linge. Topplan, behalve dat op de terugweg mijn accu leeg was en ik heb dus 25 km (ik was nog ten westen van het Amsterdam-Rijnkanaal en woon in Wageningen) acculoos op mijn elektrische fiets getrapt. Dus vandaag is typen en lezen al wat ik doe.

Afgezien van die ellende: het was een toptocht door de Betuwe. Wat ik leuk vind is dat ik zo het verband leer tussen allerlei watertjes die ik wel ken maar waarvan ik nooit heb geweten dat ze bij elkaar horen. Lang niet overal kon ik langs het water lopen of fietsen, dat is jammer. Waterschap: wandelpaden en fietspaden graag. Wees trots op de Maurikse Wetering en maak een Kornepad. Wat ik ook gemist heb: bruggen met de naam van het water erin. Renkum heeft dat bij bijna alle beken inmiddels gedaan, ook waar een eenvoudige duiker onder de weg ligt. Gewoon een mooi ijzeren hek langs de weg met de naam van de beek in het ijzerwerk. Dat vind ik top.

Hier de Maurikse Wetering van begin tot eind op het AHN. Wat is het AHN toch informatief. Je ziet dat hij rechtsboven in de hoek begint, waarbij ik wel zelf heb gekozen tussen allerlei sloten en weteringen die uiteindelijk allemaal voorbij Lienden in de Maurikse Wetering stromen, want een duidelijke hoofdstroom is er niet. En een natuurlijke loop ook niet, alles is gegraven. Maar goed, ik kies er dus voor om bij de Nieuwe Waai aan de Oude Rijndijk te beginnen, en door Ingen te fietsen: ik wil zien hoe het water door het dorp wordt geleid. Vandaar tot de Linge is de loop duidelijk. Een obstakel is natuurlijk het Amsterdam-Rijnkanaal.

Op de geologische kaart zie ik dat ik tussen de Nieuwe Waai en de Linge drie stroomruggen oversteek. Ik begin in een stroomgordel van de Oude Rijn, en steek bij het Zwarte Paard en bij Buren twee keer een stroomrug over om te eindigen in de stroomgordel van de Linge. Daartussen liggen de lage kleikommen. In het roze de wetering (niet heel precies though).

Ik begin bij de Nieuwe Waai bij deze stuw. Ik sta op de Oude Rijndijk – als je die niet kent moet je echt eens gaan kijken. De geschiedenis van deze dijk rond een voormalige kronkelwaard is een ander verhaal.

Ik draai me om voor de volgende foto. Hier stroomt het water van de Marsch de wetering in. De hoogstamboomgaard ernaast is prachtig.

In Ingen is de wetering een mooi element in het dorp. Helaas kun je er niet overal langs lopen en ook helaas is de naam van de wetering bij de bruggen niet aangegeven. Op de legger van Waterschap Rivierenland heet dit deel de Leewetering.

Na Ingen loopt de wetering door een kom en zijn de oevers laag, maar bij het Zwarte Paard steekt hij een stroomrug over en zijn de oevers hoger; dat had ik op de geologische kaart al gezien. Meestal is een stroomrug wel herkenbaar omdat het oud land is: kronkelwegen, oude bomen, oude boerderijen. Hier niets ouds, dat vind ik merkwaardig. De oevers zijn hoog, steil en natuurlijk. Ik denk dat planten en dieren hier blij mee zijn. Ik mag langs de rechteroever lopen, maar een mooie wandeltocht uitzetten hier lijkt me een uitdaging. Er is hier nog geen klompenpad.

Ook bij Maurik zou een hekwerk met letters niet misstaan. Vanaf hier kun je wel een mooi stuk langs de wetering fietsen.

Dan kom ik bij een gemaal in een zijwetering. Gemaal 40704 is het, naamloos, maar wat doet het precies? Er ligt een stuw in onze Maurikse wetering en volgens mij kan hij ook helemaal afgesloten worden in geval van een overstroming. Op de website van het waterschap vind ik verder geen informatie.

Ik fiets naar de plek waar de wetering onder het Amsterdam-Rijnkanaal wordt geleid. Hier een gemaal en de grijperarm dient om vuil uit de wetering te vissen. De wetering gaat namelijk met een sifon diep onder het kanaal door. Het is erg onhandig als die sifon vol rotzooi komt, want het is lastig om rotzooi uit een diep liggende buis onder het kanaal te verwijderen. Dus hier achter het hek is een filter en dat wordt regelmatig onderhouden.

Ik klim even de dijk op van het kanaal om voor de zoveelste keer onder de indruk te raken van de grootte. In de verte de brug in de N320 waar ik zo overheen wil.

Het is jammer maar er niets aan te doen: ik moet een eind omfietsen om over het kanaal te komen. Aan de andere kant gekomen fiets ik weteringloos verder. Het wordt al laat, en ik fiets niet terug naar het kanaal om de wetering onder het kanaal uit te zien komen. Hier dus een foto van Google streetview op een zonnige dag: ik heb een mooie plek gemist!

Ik tref de wetering weer bij Buren. Buren ligt hoog en droog en veilig op de stroomrug waar ook Erichem en Kerk-Avezaath op ligt. Op de volgende AHN-uitsnede is de ‘grote rivier’ de Linge. De stroomrug van Kerk-Avezaath, Erichem en Buren ligt er schitterend bij. Buren ligt links bovenaan, de Korne stroomt daarvandaan naar de Linge.

Het lijkt een gracht, maar het is de Korne waar de stad aan is gebouwd, maar een logische natuurlijke bedding lijkt het niet. Ik denk gegraven toen hier nog geen stad maar alleen een machtig kasteel stond. Het is een leuke stad vol historie, maar daar heb ik vandaag geen tijd voor. Ik wil de monding van de Korne in de Linge zien immers dus ik moet nog verder. Nou, dat is een teleurstelling: er is geen weg, geen wandelpad en langs de Aalsdijk staat een dichte haagbeukenhaag.

Op de luchtfoto zie je onderaan een grote bocht van de Linge, en de Korne komt van rechtsboven aan. Mooi is te zien hoe de percelen onderaan de plooien in de kronkelwaard van de Linge volgen. Op het AHN en op deze luchtfoto van Google maps is het allemaal prachtig, maar ik zie helemaal niks in het veld. Op google streetview wel.

Mijn foto vanaf ongeveer dezelfde plek. Ik vermoed dat de haag inmiddels een meter hoger is, en ik meer naar links sta om nog iets te zien. Jammer hoor.

Ik heb een nieuw trucje geleerd en daarmee kan ik gemakkelijker een route overbrengen van de ene op de andere kaart. Dus voor de echte liefhebber hier de Maurikse Wetering – Korne op de geomorfologische kaart en de bodemkaart.

De roze vlekjes op de bodemkaart zijn oeroude terpen of vluchtheuvels of gloednieuwe storthopen en ophogingen voor bebouwing.

Tja, en toen moest ik nog naar huis. Beekjes lopen niet rond namelijk.