Oude kaarten van de Nederveluwe

De Nederveluwe noem ik het vlakke gebied met Ginkel, Reemst, Deelen, Schaarsbergen, Terlet, Imbosch, Rozendaalse Veld en Wolfheze. Het grenst in het westen aan de Edese Heuvelrug, in het noorden aan de Gelderse Vallei bij Otterlo, in het oosten aan de stuwwal van Eerbeek en Dieren, en in het zuiden aan de Veluwezoom. Geomorfologisch is het de Sandr van Schaarsbergen en de Stuwwal van Reemst. Of nauwkeuriger: mijn zelfbedachte grens loopt over de waterscheiding van de stuwwallen:

Veel van deze kaarten gebruiken we bij onze serie over het Merckendal.

1553: Wolfheze – Gielis

Meer over deze kaart.

1572 Kerken op de Veluwe

Meer over deze kaart.

1573: de Veluwe – Sgrooten

Deze kaart ligt niet in het Gelders Archief maar is met veel gezoek en geblader te vinden in wildernis.eu. Pas op, de kaart is 56 MB groot dus mijn laptop protesteert als ik ermee aan de slag ga (mijn plaatje is een snippet). Links de hele kaart, rechts het deel van het Merckendal. Klikken op het rechter plaatje levert een prachtig scherp beeld van het Merckendal op, hoop ik, links niet. Wat opvalt is dat sGrooten de hele sandr van Schaarsbergen als zandvlakte tekent. Verderop meer over die sandr. Door die zandvlakte tekent hij drie wegen, van west naar oost van Arnhem naar Wekerom, Harderwijk en Deventer. Die laatste is nu de A50. Het is een prachtige kaart, maar je kunt er niet op fietsen. Zo ligt Valkenhuizen echt niet halverwege Rozendaal en Terlet. Maar de kaart is wel super informatief: zo tekent hij bij Terlet een kruis, wat zou dat zijn?

1610: Renkumse Heidevelden – Bernard Kempinck

Meer over deze kaart.

1629: Vossenweg bij Nieuw Reemst – Kelffken en Glummer

Meer over deze kaart.

1629 Schaarsbergen – Nicolaes van Geelkercken

Meer over deze kaart.

1632 Nederveluwe – Nicolaes van Geelkercken

Meer over deze kaart.

Bernard Elshoff heeft in 1721 een kopie gemaakt, zie de rechter versie.

1641 De Kemperberg – Nicolaes van Geelkercken

1645: Schependom van Arnhem – Nicolaes van Geelkercken

Meer over deze kaart.

De kaart heeft superlang dienst gedaan waarbij wijzigingen op een apart vel zijn aangegeven dat er aan is geplakt.

Meer over deze dubbelkaart.

1653 De Ginkel – Nicolaes van Geelkercken

Meer over deze kaart.

1656 Renkumse Veld – Jan van Call

Meer over deze kaart.

1668 twee kaarten van Wolfheze door Jacob van Geelkercken

1721 Rozendael – Bernard Elshoff

Deze kaarten komen uit een prachtig kaartboek van Elshoff van de diverse bezittingen van het echtpaar Torck – van Hoorn. Hier de kaarten die betrekking hebben op de Nederveluwe.

Meer over dit kaartboek.

1722: Kaartenserie van het Reemsterveld – Elshoff

Dit is een serie kaarten met een overzicht van het Reemsterveld en detailkaarten van Oud-Reemst, Mossel en Nieuw-Reemst, plus schetskaarten en een bietenkaart.

Meer over deze serie.

1724 Rozendael – van Heuvel, Elshoff

Dit is een andere versie van de kaart uit het kaartboek, met enkele andere namen.

Meer over deze kaarten.

1736-1749 Rond Arnhem – Verbeek

Dit zijn drie kaarten uit een serie van acht. Meer over deze serie.

1768 Ginkel – Berger

Meer over deze kaart.

1786 Papendal

1809 Verpondingskaarten van Reemst, Deelen en Otterlo

Meer over deze kaarten en de merkwaardige fouten erin.

1810: De kaart van De Man

1811 Terlet

1846 Het tweede kaartboek van Rosendael

Dit kaartboek heb ik gebruikt bij een speurtocht naar oude kaarten van de Koningswegen. Het kaartboek bestaat uit 8 kaarten, hier alleen die waarop de Koningswegen (hadden kunnen) staan.

Ik vind dit type 19de eeuwse kaarten niet mooi, en bekijk ze alleen maar als het zo uitkomt.

1880 Arnhemse heide en de landgoederen

18xx Vijverberg en Lichtenbeek

1900 Warnsborn

Alle afbeeldingen: